Lokale besturen spelen een cruciale rol in de digitale transformatie van de samenleving, vooral in het versterken van de digitale basisvaardigheden van de burgers. Ook voor de digitale transitie van de lokale besturen zelf (met zowel het digitaliseren, innoveren en professionaliseren van interne processen als van de dienstverlening aan burgers en bedrijven) moet nog veel gebeuren. De uitdagingen van deze digitale transitie zijn dermate groot dat geen enkel lokaal bestuur ze individueel aankan.

Voor een betaalbare, haalbare en performante digitale transformatie moet er een professionele, gezamenlijke en kostendelende aanpak komen die streeft naar maximale uitwisselbaarheid van systemen en gegevens. Lokale besturen zullen dus meer de krachten bundelen en verwachten dat de centrale overheden daarbij faciliterend en ondersteunend optreden én investeren in onderlinge samenwerking en afstemming.

De bestaande samenwerkingsstructuren schieten te kort, strategieën en stappenplannen raken nauwelijks op elkaar afgestemd waardoor uitdagingen nog te vaak verkokerd worden aangepakt.

Concrete voorstellen

  • Ondersteun de creatie van een nieuwe structuur die lokale besturen op basis van hun behoeften ondersteunt en ontzorgt bij de digitale transformatie. Het nieuwe vehikel, voor en door de lokale besturen, moet toelaten om de uitdagingen collectiever aan te pakken en zorgen voor een rationalisatie van het huidige versnipperde ondersteuningslandschap. (Technische fiche: Ondersteuningsstructuur digitale transitie)
     
  • Maak werk van coherente subsidies voor de digitale transformatie van lokale besturen, over de verschillende subsidieprogramma’s heen en stop met versnipperde projectoproepen die te weinig leiden tot duurzame oplossingen voor de hele groep. Behoud de aandacht voor innovatie en experimenten, maar investeer ook in de opschaling en implementatie naar duurzame oplossingen en ontzorging van álle lokale besturen. (Technische fiche: Projectsubsidies)
     
  • Maak in goed overleg met de lokale besturen werk van een grootschalige vereenvoudigingsoefening van bovenlokale producten en diensten (identiteitskaarten, rijbewijzen, …). In het licht van de huidige digitale mogelijkheden kunnen deze producten fundamenteel herdacht worden, zodat lokale besturen zich kunnen concentreren op die aspecten waar ze zelf een meerwaarde kunnen bieden, zoals het helpen van digitaal minder vaardige burgers. (Technische fiche: Digitalisering basisdienstverlening)
     
  • Maak werk van een overkoepelende strategie en investeringen voor de digitale transformatie van de overheid, zowel binnen elk overheidsniveau als over de niveaus heen. Betrek de lokale besturen hierbij als volwaardige partner. (Technische fiche: Digitale strategie)
     
  • Voer een IT-toets in voor nieuwe regelgeving; kan ze IT-matig geïmplementeerd worden binnen aanvaardbare tijd en kosten, ligt ze in lijn met de bestaande IT-strategie en andere lopende initiatieven? Maak werk van een gecoördineerd digitale-inclusiebeleid en erken de rol van de lokale besturen als trekker en regisseur van het lokale digitale-inclusiebeleid. (Technische fiche: Digitale inclusie)
     
  • Verhoog de toegankelijkheid en bruikbaarheid van data voor de lokale besturen en faciliteer gegevensdeling. Stel gegevens die centrale overheden verzamelen bij lokale besturen (bv. in het kader van rapporteringsverplichtingen) altijd als gestructureerde data opnieuw ter beschikking. Zorg voor een centrale aanpak die gegevensdeling doorheen platformen aanmoedigt. Coördineer gelijkaardige data-initiatieven binnen de Vlaamse overheid. (Technische fiche: Gegevensdeling)
     
  • Investeer samen met de lokale besturen in een robuuste strategie en een gecoördineerd plan van aanpak voor het verhogen van de weerbaarheid en paraatheid van de lokale besturen op het vlak van cyberveiligheid. (Technische fiche: Cyberveiligheid)
     
  • Maak werk van een duidelijk en werkbaar kader voor gegevensbescherming voor de lokale besturen. Hou daarbij rekening met de vele verschillende vormen van samenwerking met (lokale) partners en de integrale aanpak van dossiers. (Technische fiche: Gegevensbescherming)
     
  • Realiseer een ethisch kader voor de ontwikkeling en toepassing van digitale technologieën, inclusief artificiële intelligentie (AI), zodat de systemen op een verantwoorde en rechtvaardige manier kunnen worden geïmplementeerd en de privacy, integriteit en andere rechten van burgers worden gewaarborgd. Erken de lokale besturen als een belangrijke partner bij de AI-innovatie. betrek hen in AI-actieplannen en -strategieën en ondersteun lokale experimenten. (Technische fiche: Artificiële intelligentie)