Circulair beleid

Een circulaire gemeente bevordert de transitie van een lineaire naar een circulaire economie op een geïntegreerde manier, via het geheel van gemeentelijke functies, diensten en plekken en dit samen met burgers, bedrijven en kennisinstellingen.

In de praktijk betekent dit een verschuiving van het "take, make, dispose"-model van de lineaire economie naar een economisch systeem waarin businessmodellen en aangepast gedrag leiden tot een ontkoppeling van economische activiteiten en grondstoffengebruik. De waarde van infrastructuur, producten, componenten, materialen en voedingsstoffen blijft zo lang mogelijk behouden in gesloten materiaalkringlopen. Er is bijzondere aandacht voor waardeketens zoals die voor elektronica, ICT, batterijen, voertuigen, verpakkingen, plastics, textiel, bouwen en voedsel. Schadelijk grondstoffenverbruik wordt vermeden en materialen worden herhaaldelijk hergebruikt en gerecycleerd in plaats van te worden herleid tot afval.

Door deze circulaire transitie proberen gemeenten de leefbaarheid te verbeteren, emissies te verlagen, biodiversiteit te beschermen en te verbeteren, en sociale ongelijkheid te verminderen in lijn met de Sustainable Development Goals.

Bron: Local Governments for Sustainability (ICLEI)

Waarom inzetten op circulaire economie als lokaal bestuur?

Verschillende Vlaamse, maar ook andere Europese steden, stelden reeds een circulaire stadstrategie op. "Towards European Circular Cities: a guid for developing a circular city strategy" voorziet, op basis van de reeds opgedane kennis, een stappenplan om ook voor jouw gemeente een dergelijke strategie op te stellen. Hieronder vatten we de 9 stappen voor jou samen.  

Het is essentieel om alle relevante belanghebbenden in een vroeg stadium bij het circulaire proces te betrekken om een strategie op te stellen die gebaseerd is op een lange termijn engagement en waarin ieders rollen en verantwoordelijkheden duidelijk naar voren komen.

→ Tracht de verschillende stakeholders binnen jouw gemeente te betrekken tijdens het proces en vermijd zo een top-down benadering.

Waar staat jouw stad op dit moment al in termen van circulariteit? Welke acties onderneem je zelf al? Welke sectoren zijn er actief?

De basisbeoordeling van de stad stelt gemeentelijke belanghebbenden in staat om de belangrijkste gebieden of sectoren met het grootste potentieel voor circulaire actie beter te identificeren en te prioriteren.

Het visualiseren van de toekomst van je stad is een belangrijke stap voor het creëren van een succesvolle circulaire strategie.

Belangrijke elementen van de circulaire routekaart die zullen bijdragen aan het bereiken van haar circulaire visie en doelstellingen.

De rol van de stad is het verbinden en faciliteren van samenwerking tussen belanghebbenden.

Gebruik indicatoren om de impact van elke actie en de voortgang naar de bredere strategiedoelen te volgen.

Het is tijd om de strategie te plannen, voor te bereiden en te schrijven.

Als lokaal bestuur kan je inzetten op verschillende beleidsdomeinen. Het is daarom belangrijk om na te gaan welke sectoren de voornaamste impact hebben binnen jouw lokaal bestuur.

In 2019 schreef de VVSG samen met Vlaanderen circulair en Jorn Verbeek de inspiratiegids “Lokaal en Circulair werken aan toekomst”. In deze inspiratiegids tonen we voorbeelden, getuigenissen en ideeën om de circulaire economie verder uit te bouwen binnen jouw lokaal bestuur.

Naar aanleiding van deze publicatie organiseerde de VVSG samen met Vlaanderen Circulair en Agoria (Jorn Verbeeck) een webinar om de inspiratiegids voor te stellen. Tijdens het webinar gingen de sprekers dieper in op de link tussen circulaire economie en lokale besturen. Aan de hand van animatiefilmpjes en stellingen werden enkele interessante ontwikkelingen, kringlopen en methodieken aangegeven. Bekijk hieronder de volledige webinar.