Laat je inspireren door andere Vlaamse gemeenten:
Snel naar:
Een circulaire gemeente bevordert de transitie van een lineaire naar een circulaire economie op een geïntegreerde manier, via het geheel van gemeentelijke functies, diensten en plekken en dit samen met burgers, bedrijven en kennisinstellingen.
In de praktijk betekent dit een verschuiving van het "take, make, dispose"-model van de lineaire economie naar een economisch systeem waarin businessmodellen en aangepast gedrag leiden tot een ontkoppeling van economische activiteiten en grondstoffengebruik. De waarde van infrastructuur, producten, componenten, materialen en voedingsstoffen blijft zo lang mogelijk behouden in gesloten materiaalkringlopen. Er is bijzondere aandacht voor waardeketens zoals die voor elektronica, ICT, batterijen, voertuigen, verpakkingen, plastics, textiel, bouwen en voedsel. Schadelijk grondstoffenverbruik wordt vermeden en materialen worden herhaaldelijk hergebruikt en gerecycleerd in plaats van te worden herleid tot afval.
Door deze circulaire transitie proberen gemeenten de leefbaarheid te verbeteren, emissies te verlagen, biodiversiteit te beschermen en te verbeteren, en sociale ongelijkheid te verminderen in lijn met de Sustainable Development Goals.
Wil je vanuit je lokaal bestuur structuur inzetten op circulaire economie de komende jaren? Verwerk dit dan in je Beleids- en beheerscyclus (BBC). Omdat dit een relatief nieuw thema is om beleidsmatig te integreren, biedt de VVSG verdere informatie hierover. We werken daarom aan verschillende inspiratienota's over de volgende thema's:
- Circulair (ver)bouwen in de BBC
- Circulair waterbeleid in de BBC (publicatie in sept '24)
- Circulair aankopen in de BBC (publicatie in sept '24)
- Circulaire bedrijventerreinen in de BBC (publicatie in sept '24)
- Circulaire mobiliteit in de BBC (publicatie in sept '24)
We maken ook een gebundelde versie "Circulaire economie in de BBC" die in de loop van september hier te vinden zal zijn. Heb je zelf inspirerende voorbeelden? Laat het ons dan zeker weten via elke.detaeye@vvsg.be.
Wil je gemeente onderzoeken hoe circulaire economieprincipes kunnen helpen bij verschillende uitdagingen? Dan kan een circulaire gemeentestrategie een waardevol hulpmiddel zijn. Er zijn verschillende manieren om zo'n strategie op te stellen. We geve je hieronder 3 concrete voorbeelden
Voorbeeld 1: Naar een circulaire stad/gemeente in 3 fasen
Möbius ontwikkelde samen met Vlaanderen Circulair en de VVSG de gids "Lokale besturen en de circulaire economie in Vlaanderen". De gids reikt handvaten aan lokale besturen om een strategie, aanpak en dienstverlening te ontwikkelen gericht op het toepassen van circulaire principes binnen het lokaal bestuur zelf, bij lokale ondernemers en burgers.
Een onderdeel van de gids geef aan hoe je jouw stad of gemeente circulair kan maken in 3 fasen. Er worden ook verschillende tools aangereikt om jouw lokaal bestuur hierbij te helpen. Hieronder geven we jou een overzicht van de 3 te nemen stappen. Verdere informatie vind je terug in de gids.
Voorbeeld 2: Gids voor de ontwikkeling van een circulaire gemeentestrategie
Steden en gemeente over heel Europa hebben al een circulaire stadsstrategie ontwikkeld. Het is daarom nuttig om ook over de grenzen te kijken en de geleerde lessen mee te nemen. De Europese Investment Bank (EIB) heeft hiervoor de brochure "Towards European Circular Cities: a guid for developing a circular city strategy" opgesteld. Deze brochure biedt een stappenplan in 9 stappen, gebaseerd op bestaande kennis, om ook voor jouw gemeente een circulaire stadsstrategie te ontwikkelen.
Lees de volledige brochure of bekijk de samenvatting hieronder:
- Stap 1: Definieer de relevante stakeholders
"Wie dien je te betrekken in het proces?" Tracht de verschillende stakeholders binnen jouw gemeente te betrekken tijdens het proces en vermijd zo een top-down benadering.
- Stap 2: Analyse van de beginsituatie
"Wat is het startpunt van de stad/gemeente?" Ga na waar je momenteel staat in termen van circulariteit. Welke acties onderneem je zelf al en welke actoren zijn er actief?
- Stap 3: Prioriteren van focusgebieden
"Waar moet een stad de actie op richten?" De basisbeoordeling van de stad stelt gemeentelijke belanghebbenden in staat om de belangrijkste gebieden of sectoren met het grootste potentieel voor circulaire actie beter te identificeren en te prioriteren.
- Stap 4: Stel je een circulaire toekomst voor
"Waar wil de gemeente/stad naartoe?" Het visualiseren van de toekomst van je stad is een belangrijke stap voor het creëren van een succesvolle circulaire strategie.
- Stap 5: Plan voor circulaire actie
"Hoe kan een stad haar doelen bereiken?" Identificeer belangrijke elementen van de circulaire routekaart die zullen bijdragen aan het bereiken van de visie en doelstellingen.
- Stap 6: Stel bestuursmechanismen op voor je Circulaire Stad/Gemeente Strategie
"Hoe gaat de stad de circulaire transitie leiden, mogelijk maken en stimuleren?". De gemeente is verbindend en faciliteert best samenwerkingen tussen belanghebbenden.
- Stap 7: Bepaal een monitoring- en evaluatiekader
"Hoe meet je de voortgang?" Gebruik indicatoren om de impact en vooruitgang op te volgen.
- Stap 8: Identificeer manieren om de circulaire economie te financieren
"Hoe en waar financiering veiligstellen?"
- Stap 9: Identificeer nieuwe mechanismen om circulaire oplossingen te financieren
- Stap 10: De strategie structureren en samenstellen
Op basis van de opgedane kennis kan je overgaan naar het effectief plannen van de strategie
Voorbeeld 3: een circulair gemeentelijk beleid opzetten
Wil je weten hoe je als gemeente circulaire projecten kunt ondersteunen en je beleid kunt toetsen op circulariteit? Vlaanderen Circulair ontwikkelde samen met diverse partners in het kader van de Urban Agenda for the EU een uitgebreid schema hiervoor. Dit schema brengt de verschillende rollen van een lokaal bestuur in kaart, zowel binnen je eigen organisatie als in samenwerking met burgers en ondernemingen.
Alle informatie en voorbeelden vind je op de website Circular Governance. Naast het algemene schema vind je er ook infographics over:
- De voordelen van circulair beleid
- 12 acties die je kunt ondernemen
- De kansen en uitdagingen van circulair beleid
Bezoek de website voor meer informatie en inspiratie.
In 2019 schreef de VVSG samen met Vlaanderen circulair en Jorn Verbeek de inspiratiegids “Lokaal en Circulair werken aan toekomst”. In deze inspiratiegids tonen we voorbeelden, getuigenissen en ideeën om de circulaire economie verder uit te bouwen binnen jouw lokaal bestuur.
Naar aanleiding van deze publicatie organiseerde de VVSG samen met Vlaanderen Circulair en Agoria (Jorn Verbeeck) een webinar om de inspiratiegids voor te stellen. Tijdens het webinar gingen de sprekers dieper in op de link tussen circulaire economie en lokale besturen. Aan de hand van animatiefilmpjes en stellingen werden enkele interessante ontwikkelingen, kringlopen en methodieken aangegeven. Bekijk hieronder de volledige webinar.
Recente items
1
Jouw circulaire gemeente nu en morgen
2
Circulair (ver)bouwen: van visie naar praktijk
Circulaire economie in de Beleids- en beheerscyclus
4