4. Hoe kan toegang tot een energiegemeenschap vorm gegeven worden?
Algemene informatie over wat een energiegemeenschap is, is terug te vinden op de website van Vlaanderen/VEKA, de VREG en/of Fluvius. Ook Rescoop Vlaanderen maakte een webpagina over dit onderwerp in opdracht van VEKA.
De diverse mogelijkheden die een bijdrage kunnen leveren aan deze doelstelling zijn terug te vinden in de tekst van LEKP 2.1:
"Deze kunnen het samenwerkingsverband zijn om versneld meer hernieuwbare energie te realiseren en de toegankelijkheid voor kwetsbare huishoudens en huurders te vergemakkelijken. Ze kunnen dus als startbasis fungeren om de energietransitie inclusief en sociaal te maken. Daarnaast vormen ze de voedingsbodem om de merites van energietransitie inzake flexibiliteit, energiedelen, opslag, oplaaddiensten voor elektrische (deel-)wagens, energie efficiëntiediensten of andere energiediensten te versnellen.
Dit kan verschillende vormen aannemen, waaronder:
- Zonnepaneelprojecten op eigen publieke daken, waarvan de opbrengst gedeeld wordt met huishoudens met risico op energie armoede. De injectieopbrengst kan gevaloriseerd worden door bv. het OCMW om extra steun te geven in het kader van de energietransitie en energiebesparende maatregelen;
- Sociale stroomafname contracten voor huishoudens met risico op energie armoede;
- Energiedelen binnen appartementen;
- Aggregatiefunctie voor vraagsturing bij huishoudens (deelname flexibiliteit);
- Papillonmodel voor zonnepanelen, opslag, stuurbare toestellen bij huishoudens thuis (eigendom blijft bij energiegemeenschap, via huurmodel wordt voordeel gedeeld met de burger)
Niet al deze mogelijkheden bestaan al concreet. Eén van de engagementen van Vlaanderen in het LEKP 2.1 is het opstarten van een zogenaamde 'technische assistentiehub' die de lokale besturen en OCMW's moet helpen om deze energiegemeenschappen op te zetten. Momenteel wordt bekeken hoe dit initiatief vorm zal gegeven worden.
Op de korte termijn die er is voor de uitvoering van het LEKP 2.1 lijkt het in afwachting van deze 'technische assistentiehub' meest haalbaar om in te zetten op energiedelen binnen appartementen. Dat is niet alleen één van de meer eenvoudige vormen van energiedelen, het is sinds 1 april 2023 ook mogelijk dat de eigenaar of Vereniging van Mede-Eigenaars (VME) de stroom verkoopt aan de bewoners. Dat het over 'kosteloos delen' van energie moet gaan, is immers één van de (financiële) knelpunten bij energiegemeenschappen, wat binnen 1 appartementsgebouw met deze nieuwe mogelijkheid opgelost is. VVSG Netwerk Klimaat organiseerde over energiedelen in appartementen in mei 2023 een webinar.
VVSG Netwerk Klimaat werkt aan diverse concept-ideeën om deze doelstelling concreet vorm te geven. We hopen dat deze ideeën ook (financieel) haalbare en opschaalbare projecten opleveren.
