Auteur: Marijke De Lange
Gepubliceerd op: 13-07-2023
De federale pensioendeal die dit weekend in de schoot van de federale regering beklonken werd, omvat ook een budget voor gepensioneerde ambtenaren van lokale besturen. Dat is een stap in de goede richting voor het acute pensioenprobleem.
De VVSG ijverde al langer voor een federale dotatie om de korting op de responsabiliseringsbijdrage veilig te stellen. VVSG-directeur Kris Snijkers lichtte dit vorige maand nog toe in het VVSG-magazine Lokaal.
Waarover gaat het?
Sinds 2019 krijgen lokale en provinciale besturen (gemeenten, OCMW’s, politiezones, hulpverleningszones, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, publieke ziekenhuizen, welzijnsverenigingen, autonome gemeentebedrijven, provincies…) een korting op de responsabiliseringsbijdrage (een extra pensioenfactuur wanneer de basispensioenbijdrage niet volstaat om de pensioenlast van een bestuur te dragen) op voorwaarde dat ze voorzien in een voldoende groot aanvullend pensioen voor hun contractanten.
De toenmalige minister van pensioenen, Daniel Bacquelaine, wilde de tweede pensioenpijler bij lokale besturen veralgemeend invoeren, maar de federale overheid is sinds 2002 niet meer bevoegd voor extralegale voordelen bij lokale overheden. Vandaar dat een korting op de ambtenarenpensioenfactuur als ‘incentive’ in het vooruitzicht werd gesteld.
Het geld van de korting wordt echter niet betaald door extra federale middelen, maar door andere lokale besturen, namelijk die zonder (voldoende hoge) tweede pensioenpijler. Hun wordt een toeslag op de responsabiliseringsbijdrage aangerekend, maar zonder dat die meer dan 100% van het verschil tussen de pensioenlast en de basispensioenbijdrage mag bedragen.
Vijf jaar later is het doel nagenoeg bereikt en hebben alle lokale besturen in België een aanvullend pensioen, alleen mangelt het aan het financieringsplaatje: er zijn immers geen voldoende besturen meer wiens responsabiliseringsbijdrage nog verhoogd kan worden. Juridisch noch financieel was duidelijk wat er nu moest gebeuren.
Volgens de meest recente ramingen zou het tekort 57,40 miljoen euro bedragen in 2023 en 79,60 miljoen euro in 2024. Lokale besturen hadden daarom op 26 mei al een brief van de Federale Pensioendienst gekregen dat, bij het uitblijven van een beslissing van de federale regering tegen 21 juli, de beloofde korting voor dit en volgend jaar niet gerealiseerd zou kunnen worden, laat staan in de daaropvolgende jaren. De VVSG trok daarop aan de alarmbel. Ook Vlaams minister van binennlands bestuur, Bart Somers, zette zijn schouders onder dit dossier.
Waar staan we nu?
De VVSG kreeg ondertussen bevestiging van de minister van penisoenen, Karine Lalieux, dat de federale regering deze “incentive Bacquelaine” dit en volgend jaar bijpast, zodat de helft van de kosten van de tweede pensioenpijler kan ingebracht worden als korting op de responsabiliseringsbijdrage. Hoe de verdere evolutie van de “incentive Bacquelaine” vanaf 2025 zal zijn, wordt een beslissing van de volgende federale regering, maar de minister wil de uitfasering nu al bespreekbaar maken.
De minister bevestigt ook nog dat een deel van de loonmatigingsbijdrage (= het deel van de werkgeversbijdrage dat bijkomend dient om de socialezekerheidsuitgaven te financieren en dus ook om de lokale ambtenarenpensioenen te stutten) op dezelfde wijze geïndexeerd zal worden als een andere staatstoelage.
Standpunt VVSG
Uiteraard is de VVSG blij met een oplossing voor dit acuut probleem, maar ze dringt aan op een duurzame oplossing. De tijdelijke en beperkte tussenkomst van de federale regering is maar één element van de puzzel. Er moeten nog inspanningen gebeuren om de pensioenen draaglijk te houden. De lokale besturen dragen de pensioenuitgaven van hun gepensioneerde ambtenaren immers nagenoeg volledig zelf. Dat is uiteraard een anomalie want geen enkele andere werkgever in België moet zelf instaan voor de financiering van zijn gepensioneerd personeel.
Bovendien hebben lokale besturen zelf geen bevoegdheid om de pensioenwetgeving te wijzigen en dus de pensioenuitgaven onder controle te houden. Al vele jaren pleit de VVSG, samen met haar Waalse en Brusselse zusterorganisaties, om een grondige hervorming van de financiering van de lokale ambtenarenpensioenen. De pensioenfactuur wordt immers peperduur, zo wijzen onze berekeningen uit.
