Gepubliceerd op: 13-10-2022
De renovatiegraad moet drastisch omhoog om alle woningen tegen 2050 klimaatneutraal te krijgen. De stijgende energieprijzen zetten de urgentie op scherp. Lokaal beseffen beleidsmakers dat het nu tijd is om de klimaattransitie te realiseren; dat bleek vandaag op de VVSG-klimaatdag in Brugge. Meer dan 650 deelnemers deden er inspiratie op over o.a. energiedelen, warmtenetten en positieve energiewijken. De middelen van het Lokaal Energie en Klimaat Pact (LEKP) zijn een erg gewaardeerde hefboom, al vraagt de VVSG nog meer maatregelen.
Klimaatbeleid = lokaal
Steden en gemeenten zijn voortrekkers van de realisatie van klimaatbeleid. Nagenoeg alle gemeenten hebben de burgemeestersconvenant onderschreven en het LEKP (Lokaal Energie en Klimaat Pact) ondertekend. De 650 deelnemers op de VVSG-klimaatdag tonen aan dat het thema leeft. Ook kwamen in (bijna) elke sessie steden en gemeenten aan bod met concrete praktijkvoorbeelden. Denk aan energiedelen tussen publieke gebouwen in Genk of positieve energiewijken in Temse en Holsbeek.
Met haar Netwerk Klimaat ondersteunt de VVSG de lokale besturen, met concreet aanbod en inhoud. Het werkt ook samen met andere stakeholders en actoren op het terrein zoals streekintercommunales en provincies. Gemeenten ontbreken wel wat capaciteit (handen) om hiermee aan de slag te gaan, wat samenwerking erg belangrijk maakt.
Er is vandaag ook veel te doen om de energiefactuur. Gemeenten doen heel wat inspanningen om kosten te besparen. Daarbij blijft klimaatbeleid voor ons niet gewoon optimaliseren, maar een transitie naar een fossielvrije samenleving. Die focus moeten en willen we ook nu blijven houden.
Samenspel Lokaal – Vlaams
Lokale besturen helpen de Vlaamse doelstellingen mee te realiseren. We rekenen daarbij op een wederkerigheid Vlaams / Lokaal. Het Lokaal Energie- en klimaatplan is een uitstekend instrument omdat het de capaciteit van gemeenten versterkt en de gemeenten als volwassenen beschouwt, met algemene doelstellingen en engagementen. Het is voor ons de ingeslagen weg. Voor gemeentelijk klimaatbeleid willen we dan ook af van het systeem van calls waarbij enkel gemeenten die de (capaci)tijd hebben om goede projectdossiers te schrijven, steeds de middelen bekomen en kleinere gemeenten uit de boot vallen. Alle gemeenten moeten werk kunnen maken van klimaatbeleid.
Samen knelpunten wegwerken
Gemeenten detecteren knelpunten die het klimaatbeleid vertragen. De VVSG heeft eerder dit jaar een nota opgemaakt en de vraag gesteld om deze knelpunten weg te werken.
Belangrijkste aandachtspunten daarbij:
- Businesscases voorzien voor gewenste oplossingen: taks-shift = fossiel duurder maken en duurzaam goedkoper, zodat investeringen meteen rendabele zijn. Een eerste stap daarin is het wegwerken van de ODV (openbare dienst verplichtingen) uit de elektriciteitsfactuur;
- Energiedelen financieel aantrekkelijk maken: energiedelen binnen eenzelfde gebouw of voor gebruikers achter eenzelfde cabine, zou financieel aantrekkelijker moeten worden gemaakt zodat er een financiëel incentive is om zonnepanelen maximaal op het dak te voorzien en niet alleen om het eigen gebruik te dekken.
- Werk maken van een financieringsoplossing voor klimaat investeringen: bijna de helft van de Vlamingen heeft geen bijkomende financiële marge en kan geen leningen meer opnemen om de noodzakelijke renovatie uit te voeren. Deze financiering moet niet met overheidsgeld, maar met private middelen. We moeten een systeem opzetten waarbij de burger totaal wordt ontzorgd van renovatie + financiering en dat dit kan gebeuren met private middelen die door de overheid geborgd worden.
Naast het Vlaamse LEKP is ook het federale luik belangrijk. De VVSG kaart ook daar zaken aan, zoals de verdere verlagen van de BTW voor gemeenten ook en de uitbreiding van het sociale tarief.
Brugge in de kijker
De VVSG dankt de Stad Brugge dat het de VVSG-klimaatdag in Brugge kon houden, in het duurzame BMCC. Zo konden we al wandelend en fietsend een bezoek brengen aan buurten waar klimaatacties gebeurd zijn op vlak van vergroening, water, energie en mobiliteit). Ze maken duidelijk dat wat lokaal gebeurt wel degelijk impact heeft.
Nathalie Debast - Persverantwoordelijke
