Sociale Economie

Met individueel maatwerk wil de Vlaamse overheid werkgevers beter ondersteunen bij de tewerkstelling van personen met een arbeidsbeperking en zo meer mensen aan het werk krijgen. Werkgevers kunnen rekenen op een financiële ondersteuning in de vorm van een loonpremie en/of begeleidingspremie. Zelfstandigen met een arbeidsbeperking kunnen beroep doen op een ondersteuningspremie.. (decreet IM (12/1/2022) , Ontwerp BVR (1/4/2022)

Deze maatregel vervangt vanaf 1 januari 2023 de Vlaamse ondersteuningspremie (VOP), de Lokale Diensteneconomie (LDE), de Sociale INschakelingsEconomie (SINE) en de Maatwerkafdelingen (MWA)

Viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale economie en Landbouw Hilde Crevits lanceert een herverdelingsoproep voor ondernemingen actief binnen de lokale diensteneconomie (LDE). Binnen deze oproep kunnen 100 VTE inschakelingstrajecten worden toegekend aan die LDE-ondernemingen die de hoogste nood aan groei hebben én die kunnen aantonen dat  door hun manier van begeleiding, de aard en het type van inschakelingstrajecten die ze aanbieden het doorstroompotentieel van hun doelgroepmedewerkers maximaal benutten.

Gelet op de doelstelling van deze oproep is de uitbreiding van contingent voorbehouden aan die LDE-ondernemingen die het hoogste  potentieel hebben om  effectief tewerkstellingskansen te creëren. Om die reden kunnen enkel organisaties die een invulling kenden hoger dan of gelijk aan 90% in minstens zes kwartalen tijdens de referteperiode van twee jaar (2019 – 2020) een ontvankelijke aanvraag tot contingent uitbreiding indienen. U kan de invulling van uw LDE-project berekenen door het begrensd ingevuld contingent te delen door het toegekende contingent. Deze informatie is te vinden in de online rapporteeromgeving: https://wse-rapportering.vlaanderen.be (rubriek ‘overzicht kwartaal subsidie’)

Het benodigde aanvraagformulier voor deze oproep vindt u terug op https://www.socialeeconomie.be/alle-oproepen. U kan indienen tot maandag 16 augustus 2021 - 12u.

Vanaf heden maakt het Departement Werk en Sociale Economie gebruik van het WSE-loket voor het indienen van een aanvraagformulier voor een contingent oproep. Het indienen van het aanvraagformulier loopt dus niet meer via onze gekende mailbox maar via https://wse-loket.vlaanderen.be/.

 Welke voorbereidende stappen zijn noodzakelijk?  

Om toegang te krijgen tot het aanvraagformulier, moet u eerst aanmelden via het Vlaamse toegangsbeheer (ACM). Dit is een veilige aanmeldmethode  via een digitale sleutel zoals eID, Itsme, … Via deze beveiligde authenticatie wordt de identiteit van de persoon gecontroleerd die in naam van de erkende onderneming aanmeldt. Om ervoor te zorgen dat u en personeelsleden van uw organisatie toegang krijgen tot het aanmeldformulier, moet u éénmalig een registratieprocedure of een deel ervan doorlopen.  

 Welke gebruikersrechten toekennen?  

Daarna kent de lokale beheerder of hoofdtoegangsbeheerder van uw organisatie het gebruikersrecht  ‘LOKALE DIENSTENECONOMIE’ toe aan de juiste personen. Waarschijnlijk heeft u dit reeds gedaan om toegang te krijgen tot de betaalrapporten in het WSE-loket, of om in te tekenen op subsidieoproepen binnen de sociale economie. Controleer in dat geval:  

• Of de juiste persoon, de persoon die de aanvraag moet indienen, dit gebruikersrecht heeft. Zo kan hij/zij inloggen in het WSE-loket namens uw onderneming.  
• Of de persoon het recht ‘DWSE Organisatieverantwoordelijke’ heeft en niet het verouderde recht ‘Organisatiemedewerker’.  

 Meer informatie of vragen?  

Heeft u nog niet eerder de juiste rechten toegekend en wenst u meer informatie? Raadpleeg één van de volgende pagina’s:  

• Hoe krijgen entiteiten toegang tot het WSE-loket (Aanmelden voor bij de KBO geregistreerde entiteiten)  
• Overheid Vlaanderen – toegangsbeheer
• Overheid Vlaanderen – praktische info voor lokale beheerders

 Heeft u vragen over de lokale beheerder en/of gebruikersrechten? Of wenst u begeleiding bij deze stappen? Dan kan u terecht bij 1700.

Hoe een aanvraag i.k.v. deze herverdelingsoproep indienen?

Het benodigde aanvraagformulier vindt u terug en op https://www.socialeeconomie.be/alle-oproepen.Wanneer u bent ingelogd in het WSE-loket dien je volgende stappen te doorlopen:

1. Klik in de rechterkolom op “aanvraag/attesten”;
2. U krijgt nu een overzicht van allerlei maatregelen waarop beroep kan gedaan worden, kies hier voor “Oproepen contingent sociale economie”;
3. Indien er voor uw onderneming een oproep tot contingent open staat, kan u de aanvraag indienen door de wizard te doorlopen.

Bij het indienen van de aanvraag zal u een bevestigingsmail ontvangen. Nadien bekijken we of uw dossier ontvankelijk is en houden we u verder op de hoogte via mail van de procedure die wordt doorlopen.
U kan indienen tot maandag 16 augustus 2021 - 12u. De beslissing voor bijkomend contingent inschakelingstrajecten gaat in op 1 oktober 2021.

 Heeft u na het lezen van de informatie nog vragen? Dan kan u ons contacteren via mail lokalediensteneconomie@vlaanderen.be. Wij nemen dan zo snel mogelijk met u contact op.

Vlaams minister Hilde Crevits, bevoegd voor Werk en Sociale economie, heeft in april 2020 alle 37 aanvragen goedgekeurd van (samenwerkingsverbanden van) steden en gemeenten voor de ondersteuning van hun regierol op het vlak van lokale sociale economie voor de periode van hun nieuwe beleids- en beheerscyclus 2020-2025.

Het gaat om 34 samenwerkingsverbanden (waarvan 10 met een centrumstad) en 3 centrumsteden apart (Antwerpen, Gent en Leuven).
Het gaat hierbij om:
- 20 interlokale verenigingen
- 4 projectverenigingen
- 5 dienstverlenende verenigingen
- 5 welzijnsverenigingen (vroegere OCMW-verenigingen)

Bijna 3/4 van deze samenwerkingsverbanden nemen ook het wijk-werken op in hun werkingsgebied.

De schaalgroottes van de samenwerkingsverbanden variëren van 61.786 inwoners tot 301.550 inwoners. Ten opzichte van de vorige Beleidscyclus-zijn er 6 nieuwe samenwerkingsverbanden met 34 nieuwe gemeenten. Dat geeft een dekkingsgraad van bijna 89 % van de bevolking (t.o.v. 78,69 % in 2017) en bijna 80% (238 op 300) van het aantal gemeenten in Vlaanderen (t.o.v. 66,23 % in 2017). Het totale budget werd daarvoor met 350.000 euro verhoogd naar 2.225.000 euro.
De jaarlijkse subsidies zijn principieel toegekend voor de periode van de beleidscyclus maar kunnen samen met de inhoudelijke en financiële criteria halverwege die beleidscyclus herzien worden.

Met deze steun kunnen de steden en gemeenten een maatschappelijke meerwaarde creëren door de lokale sociale economie te ondersteunen en mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt in te schakelen in het arbeidscircuit. De regierol op het vlak van de lokale sociale economie omvat een aantal doelstellingen: de ontwikkeling van een gedragen beleidsvisie op de sociale economie, de uitbouw van lokale sociale economie en het maatschappelijk verantwoord ondernemen, en het bevorderen van de samenwerking tussen de sociale economie, en met de reguliere economie.

Binnen deze brede Vlaamse contouren krijgen de regisseurs de kans om op maat van hun werkingsgebied zelf een aantal acties te ontwikkelen.

Eén van de doelstellingen in de beleidsnota Werk en Sociale Economie 2019-2024 is een versterkte samenwerking met de lokale besturen. Dit moet zich o.m. vertalen in méér en concretere samenwerkingsovereenkomsten tussen VDAB en (clusters van) lokale besturen met daarin samen afgesproken doelstellingen en acties. VDAB zal daarbij ook beroep doen op de regisseurs lokale sociale economie, waardoor er meer maatwerk kan geleverd worden, inspelend op de eigenheid van de regio of stad en haar werkzoekenden, leefloners en niet-beroepsactieven. We mikken daarbij op de uitbouw van lokale activeringsnetwerken met lokale besturen, VDAB en derde partners.

Het is hierbij de intentie om de regierol op het vlak van lokale sociale economie te verbreden tot een lokale regie werk en sociale economie. Dit sluit aan bij een bestaande praktijk: verschillende lokale besturen voeren in het kader van de regierol al ondersteunende acties uit, ook op het vlak van werk. Ze doen dit vanuit het perspectief van tewerkstelling van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zowel via sociale economie als via andere inschakelings- en tewerkstellingstrajecten. (Bron: Dep. WSE)

De overheid wil via de lokale diensteneconomie een dienstenaanbod uitbouwen dat aansluit bij maatschappelijke noden en tegelijkertijd kansen creëren voor doelgroepwerknemers. De maatregel beoogt een actief en competentieversterkend traject voor mensen die om verschillende redenen moeilijk uit de werkloosheid raken en voorziet een aanvullend dienstenaanbod dat inspeelt op lokale noden en evoluties en waarbij de maatschappelijke meerwaarde centraal staat. De principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen worden verankerd in de diensten. Op die manier realiseren de lokale diensten een win-winsituatie voor doelgroepwerknemers, de maatschappij en het milieu.

Lokale diensteneconomie besteedt veel aandacht aan doorstroom. Na maximum vijf (of uitzonderlijk zes) jaar tewerkstelling in de lokale diensteneconomie zet de doelgroepwerknemer de stap naar een tewerkstelling in het gewone arbeidscircuit .Tijdens de tewerkstelling in de lokale diensteneconomie wordt deze stap voorbereid. Het sluitstuk van zo’n traject is een stage bij een potentiële reguliere werkgever.

Doelgroepwerknemers krijgen binnen de lokale diensteneconomie specifieke opleiding, begeleiding en ondersteuning op de werkvloer, dit om hun competenties en mogelijkheden om door te stromen naar de reguliere economie te bevorderen. Als een initiatief binnen de lokale diensteneconomie voldoet aan de voorwaarden, kan het een premie krijgen voor de tewerkstelling van doelgroepwerknemers. Hierin is ook een bedrag voor de begeleiding (‘omkadering’) in opgenomen.

Het decreet ‘Maatwerk bij collectieve inschakeling’ wil werk en ondersteuning op maat bieden aan mensen die moeilijk een job vinden. Doel is doorstroom naar een reguliere job. De hervorming vereenvoudigt de subsidievoorwaarden en de ondersteunende maatregelen voor ondernemingen in de sociale economie (meer specifiek de beschutte en sociale werkplaatsen) en stemt ze beter op elkaar af. De regelgeving is op 1 januari 2019 in werking getreden.

Dit decreet richt zich tot personen met een arbeidsbeperking. Dit zijn werkzoekenden die omwille van persoonsgebonden factoren moeilijk toegang hebben tot de arbeidsmarkt. Het kan bijvoorbeeld gaan over mensen met  een arbeidshandicap, mensen met een medische, mentale, psychische of psychosociale problematiek of langdurig werklozen. Deze personen hebben behoefte aan specifieke begeleiding en ondersteuning op de werkvloer.

Toegang tot volwaardig werk is ook voor deze doelgroep een belangrijke voorwaarde om te kunnen participeren aan de samenleving. Het biedt ook kansen voor persoonlijke en professionele ontwikkeling.

Het decreet maakt een onderscheid tussen maatwerkbedrijven en maatwerkafdelingen.

Lokale besturen steunen vandaag heel wat initiatieven sociale economie in de vorm van werkingssubsidies, tussenkomsten in infrastructuur, ter beschikking stellen van personeel en/of materiaal en als bewuste afnemer van goederen en diensten.

De lokale overheid dient erover te waken dat deze financiering juridisch correct gebeurt, conform de nationale wetgeving en Europese richtlijnen. De keuze om te werken met een subsidie, een overeenkomst of een overheidsopdracht is in deze materie niet vanzelfsprekend. Daarenboven zijn ook decretale richtlijnen bepalend voor de financiering. Dit is het geval voor het decreet lokale diensteneconomie dat het DAEB-besluit (dienst van algemeen economisch belang) van de EU Commissie oplegt. Lokale overheden mogen diensten van algemeen economisch belang (DAEB) - waartoe ook sociale diensten van algemeen belang (SDAB) met een economisch karakter behoren - financieren. De lokale overheden dienen hierbij wel rekening te houden met de regels inzake staatssteun om te vermijden dat die financiering tot concurrentievervalsing leidt.

De VVSG stelde hiertoe een handreiking op. In de handreiking wordt verduidelijkt wat staatssteun is (deel 2) en wanneer er sprake is van staatssteun (deel 4). Als er staatssteun aanwezig is, dient deze voorafgaand bij de Europese Commissie ter goedkeuring worden aangemeld, tenzij gebruik kan worden gemaakt van een mogelijkheid tot vrijstelling van de aanmeldingsplicht (deel 5). De regels die worden beschreven in delen 4-5 worden op een praktische wijze in een stroomschema samengevat (deel 3).

Aan de hand van de vragen in het stroomschema kan de lokale overheid bepalen op welke wijze uitgesloten kan worden dat de financiering van de diensten van algemeen economisch belang (DAEB) staatssteunelementen bevat.

Indien dit wel het geval is, laat het stroomschema toe te bepalen onder welke voorwaarden de staatssteun is toegelaten en van aanmelding bij de Europese Commissie is vrijgesteld.

Met deze handreiking wil de VVSG bijdragen aan het juist toepassen van de staatssteunregels op diensten van algemeen economisch belang. Hierbij staat de financiering van diensten van algemeen economisch belang centraal.De handreiking geeft een beoordelingskader weer om diensten van algemeen economisch belang in overeenstemming met de staatssteunregels in te richten en is gericht op het geven van maximale rechtszekerheid aan de lokale overheden.

Wie een label wenst aan te vragen om een initiatief lokale diensteneconomie, een maatwerkbedrijf of een maatwerkafdeling op te richten kan dit via aanmelding bij het Departement WSE. De Adviescommissie sociale economie beoordeelt de aanvraag en geeft een advies aan de Minister. De Minister neemt de uiteindelijke beslissing.

De VVSG maakt deel uit van de Adviescommissie Sociale Economie. De samenstelling van de Adviescommisie vind je in het Ministerieel Besluit van 30 april 2015.

• Decreet van 22 november 2013 betreffende de lokale diensteneconomie
• Besluit Vlaamse Regering van 19 december 2014 tot uitvoering van het Decreet van 22 november 2013 betreffende de lokale diensteneconomie
• Ministerieel besluit van 20 februari 2018 tot uitvoering van art. 13 en 51 van het BVR van 17 februari 2017 tot uitvoering van het decreet van 12 juli 2013 betreffende maatwerk bij collectieve inschakeling

• Decreet van 12 juli 2013 betreffende maatwerk bij collectieve inschakeling
• Besluit Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet van 12 juli 2013 betreffende maatwerk bij collectieve inschakeling