Gepubliceerd op: 09-03-2023

Dat de federale regering met een nieuw actieplan tegen de drugscriminaliteit komt is een goede zaak. Dat ze stelt de lokale besturen te willen versterken terwijl ze precies het tegenovergestelde doet, kan voor de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) niet door de beugel. Zo zal een burgemeester pas kunnen ingrijpen na veel meer bureaucratie, terwijl snel handelen hier net erg belangrijk is. Het wetsontwerp ligt ter stemming voor in de commissie Binnenland van het federale parlement.

Algemeen screening nefast

De nieuwe regeling zou de slagkracht van lokale besturen in de strijd tegen georganiseerde en ondermijnende criminaliteit moeten versterken. Dat is volgens de VVSG niet het geval. ‘Het wetsontwerp dat voorligt, baart een papieren tijger. Lokale besturen moeten snel en efficiënt kunnen ingrijpen tegen ondermijnende criminaliteit. Die garanties biedt het wetsontwerp vandaag niet,’ aldus Wim Dries, voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Zo zullen steden en gemeenten een zogenaamd ‘integriteitsonderzoek’ kunnen voeren naar personen in bepaalde ‘gevoelige’ economische sectoren. Die sectoren worden nog in een KB vastgelegd.  Willen ze zo een onderzoek doen voor één zaak, dan moeten ze meteen de hele economische sector screenen. Een gemeente die één kapperszaak of één horecazaak verdenkt, moet dan dus alle kapperszaken of alle horecazaken op het grondgebied laten screenen. ‘Dit is praktisch niet haalbaar en ook niet wenselijk ten aanzien van ondernemers die niets te verwijten valt,’ klinkt het.

Verplicht federaal advies zorgt voor onnodige vertraging

Een gemeente die zelf voldoende informatie heeft om een pand te sluiten en dit kan motiveren, zal toch eerst nog verplicht advies moet inwinnen bij de Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen (DIOB), een federale instantie. ‘Dit getuigt van weinig vertrouwen in de lokale besturen en staat haaks op het subsidiariteitsbeginsel. Bovendien zal de DIOB overstelpt worden met lokale adviesaanvragen en een administratieve bottleneck creëren. Tegen de tijd dat we alle papieren hebben, is de vogel al lang gaan vliegen,’ stelt Paul Van Miert, burgemeester in Turnhout en vice-voorzitter van de VVSG.

Huidige bevoegdheden burgemeester aan banden

Het huidige wetsontwerp zorgt er net voor dat lokale besturen minder vlot zullen kunnen ingrijpen tegen de ondermijnende criminaliteit dan nu. Vandaag kan een burgemeester op basis van de bestuurlijke politiebevoegdheden uit de Nieuwe Gemeentewet ingrijpen waar nodig. Die bevoegdheden moeten net versterkt worden, terwijl het wetsontwerp de burgemeester veel meer beperkende voorwaarden oplegt en zijn gemeentelijke autonome politiebevoegdheid beknot. Dat is geen versterking van de lokale besturen; hiermee zetten we stappen achteruit terwijl we net meer slagkracht willen,’ aldus VVSG.  

In oktober 2022 gaf de VVSG al uitgebreid advies over het voorontwerp aan minister Verlinden. Eind januari keurde de federale regering in tweede lezing het voorontwerp van wet bestuurlijke handhaving goed. Het ontwerp ligt nu ter stemming in de commissie Binnenlandse Zaken in het parlement. De regering hield amper rekening met de opmerkingen en aanbevelingen van de VVSG. Hopelijk doen de parlementsleden dat wel.

Meer info: Nathalie Debast, VVSG-woordvoerder, 0497 31 80 77