Nieuwe regels omgevingsvergunning: grenzen aan de flexibiliteit

De omgevingsvergunningsregelgeving gaat op de schop. Heel wat van de voorgenomen wijzigingen dragen onze goedkeuring weg, maar we houden ons hart vast bij het omgevingsbesluit en bij het onbeperkt mogen wijzigen van de aanvraag tijdens de procedure. De ontwerp regelgeving wordt de komende maanden in het Vlaams parlement behandeld. 
 

Modulaire vergunningverlening: grenzen aan de flexibiliteit

Eén van de voorgenomen wijzigingen is de afschaffing van de 'gewone' en de 'vereenvoudigde' procedure. Deze tweedeling wordt vervangen door een modulaire opbouw van het vergunningverleningsproces. Afhankelijk van de complexiteit van de aanvraag worden verschillende modules achter elkaar geplakt, wat resulteert in een kortere of langere maximale beslistermijn voor de vergunningverlenende overheid. Dit maakt het voor de aanvrager gemakkelijker om in de loop van de procedure de inhoud van de vergunningsaanvraag te wijzigen.

De gemeenten staan achter deze verruiming van de mogelijkheden, maar vinden ook dat er grenzen zijn aan de flexibiliteit die je van een vergunningverlenende overheid mag verwachten. Dat iemand zijn aanvraag op eender welk moment mag wijzigen, brengt een onevenredige belasting mee voor de vergunningverlenende overheid en de adviesinstanties. Een dossier van bij het begin goed indienen moet de regel blijven. Daarom vragen we beperkingen in te bouwen aan de mogelijkheid om na het indienen aanvragen te wijzigen: zo zou een wijziging enkel mogelijk moeten zijn tijdens welbepaalde momenten (zoals na het openbaar onderzoek), en ten laatste twintig dagen voor het einde van de beslistermijn (om zo onnodig werk van een omgevingsambtenaar of overbodige agendering op het college te vermijden). Ook moet de overheid het wijzigingsverzoek kunnen weigeren, zoals nu ook al het geval is.
 

Omgevingsbesluit: een reeks vragen

Een tweede belangrijke wijziging is de invoer van het instrument 'Omgevingsbesluit'. Via deze procedure wordt het voor bepaalde aanvragen mogelijk om in één beweging een plan te wijzigen én een vergunning af te leveren. De gemeenten vinden het goed dat wordt gezocht naar manieren om plan- en vergunningverleningsprocessen te versnellen, maar we hebben toch een reeks vragen bij dit nieuwe instrument. In plaats van nieuwe instrumenten in het leven te roepen zou er beter worden ingezet op vereenvoudiging van de bestaande regelgeving. 
 

Nog meer wijzigingen

Er zijn nog meer wijzigingen waarover de VVSG een standpunt innam.

• Modulering van de vergunningsplicht. We vragen dat gemeenten op hun grondgebied de vergunningsplicht mogen verstrengen. Daarover namen we eerder al een standpunt in (zgn. verzameldecreet van eind 2022)
   
• We pleiten ook voor het behoud van de mogelijkheid om bijkomende inhoudelijke stukken verplicht te stellen bij de ontvankelijkheid- en volledigheidsverklaring. Op die manier kunnen gemeenten met kennis van zaken over de aanvraag beslissen.
   
• Adviesverleners sturen al te vaak hun kat. Met het ontwerpdecreet vrezen we dat dat nog meer zal gebeuren. Gemeenten willen dat adviesverleners hun verantwoordelijkheid opnemen. Adviesvragen al of niet beantwoorden mag geen vrijblijvende keuze worden. Behoud daarom het rechtsgevolg dat niet adviseren gelijk staat met het stilzwijgend goedkeuren van de aanvraag. 
   
• Vergunningen zijn in principe van onbepaalde duur (zgn. permanente vergunning). De regelgeving somt nu limitatief de uitzonderingen op. De gemeenten vragen om niet langer limitatief op te sommen in welke gevallen een omgevingsvergunning een einddatum mag bevatten. Laat de vergunningverlenende overheid vrij om bij het verlenen van een vergunning te overwegen of het opnemen van een einddatum zinvol is.
   
• Ten slotte vragen we om het beroep naar de provincie te beperken tot de gevallen waarin de gemeente een fout maakte. Ook al is er een correct gefundeerde beslissing van de gemeente, beroepsindieners kunnen nu altijd in beroep gaan, in de hoop dat de provincie een andere politieke keuze zal maken. Dat kan niet de bedoeling zijn. In beroep gaan louter om een tweede discussie te krijgen over de opportuniteit van een bepaald dossier, dat willen we stoppen.
   

Omdat lokale besturen veruit de meeste vergunningsaanvragen behandelen, heeft deze wijziging van de regelgeving belangrijke gevolgen voor de gemeentelijke werking. Daarom geeft de VVSG een advies uit eigen beweging over deze wijzigingen. Lees het volledige standpunt over deze en andere wijzingen. Op 28 november vindt er een hoorzitting plaats in het Vlaams parlement over het nieuwe instrument 'Omgevingsbesluit'. De VVSG heeft ook daar de gelegenheid haar standpunt in te brengen. 

Voor alle duidelijkheid: het gaat om ontwerp regelgeving. Deze regelgeving moet nog behandeld worden in het Vlaams parlement en zal dus hopelijk nog in goede zin worden aangepast.