Auteur: Katrien Gordts
Gepubliceerd op: 13-05-2022
Het werkterrein van de gemeentelijke communicatie breidde de voorbije vijf jaar aanzienlijk uit met o.a. crisiscommunicatie, interne communicatie en participatie. Toch groeit de personeelsinzet niet navenant. Dat blijkt uit het ‘groot gemeentelijk communicatieonderzoek’ van de Thomas More-hogeschool. Onder leiding van onderzoekers Eric Goubin en Michelle Lenaerts, reikt dit onderzoek sinds 1997 om de vijf jaar waardevolle inzichten aan. Dankzij oproepen van Kortom en de VVSG was de respons bij de communicatieverantwoordelijken opnieuw zeer groot: 72% van de steden en gemeenten nam deel aan de online bevraging.
Een duidelijke vaststelling is dat het communicatiewerk van gemeenten gevoelig toeneemt. Onder invloed van de pandemie werd er beduidend meer ingezet op crisiscommunicatie en interne communicatie. Inspraak en participatie staan sinds 2017 – mede door de komst van het decreet lokaal bestuur – hoger op de lokale agenda. Een vrij recent werkterrein dat in de meeste gemeenten ook bij de communicatiedienst hoort. Zo voorzien bijna alle gemeenten – in variërende vormen en frequenties – bewonersparticipatie. Meer dan de helft duidde daarvoor een coördinator inspraak en participatie aan. Dat is drie keer zo veel als bij de vorige meting in 2017.
Naast de werkterreinen nam ook het aantal communicatiekanalen toe met een sterkere groei voor digitale en mondelinge communicatie. Nieuwkomers in de gemeentelijke communicatiemix zijn bv. BE-Alert, een eigen app of een Hoplr-platform en Instagram. Voor het eerst bracht het onderzoek in beeld dat ongeveer 1 op 4 gemeenten een beroep doet op intermediairs om de brug te slaan naar specifieke doelgroepen. Desondanks ontwikkelden gemeenten minder doelgroepgerichte communicatie naar specifieke doelgroepen.
Ondanks de sterke uitbreiding van het werkterrein neemt de personeelsinzet niet navenant toe. Het aantal VTE-communicatiemedewerkers is nauwelijks meegegroeid. In kleine gemeenten met minder dan 10.000 inwoners daalt zelfs de personeelsinzet van 1,02 VTE (2017) naar 0,84 VTE (2022). Het is ook in kleine gemeenten dat de communicatie zelf achteruitgaat. Daar is bijvoorbeeld gevoelig minder aandacht voor afspraken over openbaarheid van bestuursdocumenten of is er niemand vast aangesteld voor inspraak en participatie.
Gemiddeld genomen stelt het rapport een vooruitgang in gemeentelijke communicatie vast met een verdere professionalisering. Zo is er meer aandacht voor richtlijnen en afspraken m.b.t. het omgaan met sociale media en pers, het min of meer politiek neutraal houden van de lokale overheidscommunicatie, het volgen van de GDPR-regels, de werkwijze rond openbaarheid van bestuursdocumenten.
Lees alle resultaten van het ‘groot gemeentelijk communicatieonderzoek' op de website van Kortom.
