De brandweer in Vlaanderen: cijfers 2020

In 2020 werden de brandweerdiensten 390.623 keer opgeroepen voor noodsituaties. Dagelijks rukken in Vlaanderen ongeveer 1067 keer ploegen uit om ergens hulp te bieden. Van deze oproepen waren er 202.251 voor brandweer en 188.372 voor de ziekenwagens van de hulpverleningszones. Dankzij de blijvende inzet van 12.259 personeelsleden garandeert de brandweer dat elke noodoproep snel beantwoord wordt. Dat melden de 20 hulpverleningszones via het Netwerk Brandweer en de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG).

Brand

Dagelijks kwamen meer dan 60 oproepen voor brand binnen, goed voor 22.209 oproepen in 2020 of 10.98% van de oproepen voor de brandweer. Antwerpen en Oost-Vlaanderen zijn het meest bevraagd met respectievelijk 6263 en 5369 oproepen. In deze provincies bevinden zich de grootste steden van Vlaanderen. In Vlaams-Brabant werden de brandweerdiensten 3936 gecontacteerd voor brand, op de voet gevolgd door West-Vlaanderen met 3685 meldingen. De provincie Limburg verwerkte 2956 vragen voor hulp bij brand. Het aantal inwoners en de bevolkingsdichtheid bepalen het aantal oproepen voor brand.

Onder de oproepen voor brand verstaan we alle soorten brandmeldingen. Het kan dan daarbij gaan over een brand in de buitenlucht (bv. van natuur, voertuig of vuilbak) - goed voor 28% van de oproepen - of binnen (bv. van een gebouw, schouw of een ondergrondse parkeergarage) in 32% van de gevallen. Automatische brandmeldingen en controletaken - zoals de controle van brandgeur of van goede blussing - zijn ook opgenomen in deze cijfers en maken 40% van de meldingen uit.

Ziekenwagen 

De oproepen voor ziekenwagens maken een belangrijk deel uit van de oproepen die binnenkomen in de hulpverleningszones (48,22%). De brandweerzones ontvingen in totaal 188.372 oproepen voor hun ziekenwagens. Dit zijn dagelijks 515 noodoproepen over heel Vlaanderen. 

De provincie West-Vlaanderen is koploper met 64.096 ziekenwagenoproepen. De hulpverleningszones van Oost-Vlaanderen volgen met 46.744 oproepen. In Vlaams-Brabant nemen de ambulanciers van de brandweer 31.024 oproepen voor hun rekening. De provincies Limburg en Antwerpen volgen met respectievelijk 24.791 en 21.717 meldingen. De verschillen in de provincies worden verklaard door het feit dat niet overal de ziekenwagenzorg door de brandweer wordt uitgevoerd. Zo zijn er tussen de gemeenten verschillen in het aandeel van private- en brandweerziekenwagens, die beiden volgens dezelfde protocollen en kwaliteitscriteria werken.

Storm, wateroverlast en wespen

In 2020 handelde de brandweer 28.137 oproepen af naar aanleiding van storm of wateroverlast, en dit vooral in piekperiodes. Voor wespenverdelingen werden de hulpverleningszones 92.915 maal gecontacteerd. Het grootste aantal oproepen voor dit type interventie zien we in de zomer en het najaar. 

Andere oproepen

Dat werken bij een hulpverleningszone zeer gevarieerd is blijkt uit het grote aantal oproepen voor ‘andere’ noodgevallen, namelijk 58.990. Daaronder verstaan we de hulpverlening onder andere n.a.v. een auto-ongeval, het vrijmaken van de weg, het redden van personen en dieren die zich in één of andere gevaarlijke situatie bevinden, bevrijdingen uit liften, situaties waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn en allerlei speciale of logistieke oproepen. De brandweer rukt dagelijks meer dan 160 keer uit voor deze types van oproepen. 

Personeelsleden

Om al deze interventies te kunnen afhandelen zijn er in Vlaanderen 12.267 personeelsleden actief bij de brandweer. Voor 3056 (25%) onder hen is dit hun hoofdberoep waarvan 82 personen beroepsambulanciers zijn. Zij worden bijgestaan door 8595 (70%) vrijwilligers die zich, naast hun dagtaak, beschikbaar stellen om inwoners bij te staan. Onder deze vrijwilligers zijn 913 vrijwillige ambulanciers aanwezig. De gehele werking van de hulpverleningszones wordt ondersteund door 617 (5%) administratieve personeelsleden.