SURE2050: tussenstand opmaak plannen voor Strategisch Vastgoed

Op 29 april 2021 werd via een webinar een tussenstand van het Sure2050 project opgemaakt voor de ruim 75 deelnemende Vlaamse en lokale besturen.  Hier presenteerden enkele deelnemers hun strategisch vastgoedplan, en lichtten ze toen hoe ze dit met ondersteuning van SURE2050 hebben aangepakt.

Over SURE2050

Dit project biedt nog tot eind 2022 ondersteuning bij het opmaken van een vastgoedstrategie, door methodologie, templates, coaching en uitwisselen van best practices. Het grote werk ligt echter bij de deelnemers, lokale besturen en centrale Vlaamse entiteiten.

Dit werd ook erkend door Minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers. Lokale besturen kunnen het snelst schakelen en hierdoor ook het best antwoorden op de uitdagingen rond klimaatverandering. Er is heel veel goede wil bij lokale besturen en wanneer dit kan worden omgezet in beleid, dan kunnen we van onderuit collectief de lat hoger leggen en kunnen lokale besturen het voortouw nemen in beleid.

Het eigen duurzaam patrimonium is een uithangbord voor lokale besturen. Maar om dit te realiseren is veel doorzettingsvermogen nodig. Het politiek niveau moet mee zijn, daarnaast moeten ook gemeentelijke diensten heel goed samenwerken.

Door klimaatneutraliteit als ambitie naar voor te schuiven wordt vastgoed meer vanuit een proactieve in plaats vanuit een reactieve benadering bekeken. Een langetermijnvastgoedstrategie zal niet alleen bijdragen aan het realiseren van klimaatambities, maar kan eveneens de locomotief zijn van een trein die lokaal vertrekt en investeringsbeleid, optimaliseren ruimtegebruik, verbeteren van welbevinden van ambtenaren door een aangename werkplek, multifunctioneel maken gebouwen, … op gang trekt.
 

Hoe begin je aan zo’n oefening?

Zoals een Afrikaans gezegde gaat: “een olifant eet je op door hem in stukken te hakken”, is ook dit een verhaal van stap voor stap te werken.

Vaak is capaciteit op lokaal niveau een struikelblok om aan deze oefening te beginnen of af te werken. Welke ondersteuning is hier vanuit Vlaanderen - VVSG (Netwerk Klimaat)?

• Binnenkort wordt het Vlaams klimaatpact gelanceerd voor lokale besturen en aan het engagement hierin zijn ook financiële middelen gekoppeld die de opmaak van een strategisch vastgoed plan kan ondersteunen.
   
• Het VEB werkt aan een raamovereenkomst voor begeleiding van lokale besturen bij de opmaak van hun strategisch vastgoedplan (voorzien najaar 2021, meer informatie volgt)   
   
• Ook is er een belangrijke rol weggelegd voor samenwerking en versterking van de lokale besturen op lokale of bovenlokale niveau.  VVSG - Netwerk Klimaat werkt hiervoor aan een formule om extra "handen en hoofden" te kunnen inzetten bij de lokale besturen.  Zodat de opmaak van een strategisch vastgoedplan en de uitvoering van energiebesparende maatregelen kan worden versneld, in samenwerking met de diverse partners zoals Fluvius, VEB en vele andere dienstverleners.        

Eerste Vlaamse en lokale strategische vastgoed plannen

Op Vlaams niveau, realiseerde Het Facilitair Bedrijf (HFB) als deelnemer van SURE2050 hun vastgoedstrategie. Daarnaast is HFB ook partner binnen SURE2050 waar ze hun jarenlange ervaring en kennis in vastgoed delen en ook mee de templates voor de vastgoedstrategie uitwerkten.

Sabrina Prieus, teamhoofd vastgoed, legde in haar presentatie uit hoe de vastgoedstrategie van HFB werd opgebouwd en wordt opgevolgd. De strategische planningstool  die wordt gebruikt geeft een totaaloverzicht over het patrimonium en de veranderingen in de portefeuille tot 2050. Daarnaast is het ook een basis om scenario’s en ideeën uit te testen, bv. centralisatie, ‘stay or leave’-analyses,…. En tot slot biedt het ondersteuning aan alle afdelingen bij het inplannen van resources, budget, types onderhoud, contractbeheer,… Het strategisch vastgoedplan van Het Facilitair Bedrijf kan je hier raadplegen.

VDAB vertrok voor de opmaak van hun strategisch vastgoedplan vanuit hun visie en exploitatiemodel waarbij een aantal strategische factoren zoals nabijheidsstrategie, hybride werken, efficiënt gebruik van de beschikbare ruimtes,… als uitgangsprincipes dienden. Dit resulteerde in vijf mastercampussen op provinciaal niveau en een stadscampus in Brussel. Daarnaast werd ingezet op samenwerking met lokale besturen om de nabijheidsstrategie verder te kunnen waarmaken. De impact van deze beslissingen en verandering van vastgoed werd nauw opgevolgd met HRM, zodat kort op de bal kon worden gespeeld om de impact op de medewerkers te beperken en juist te kaderen.

Alain Caytan, diensthoofd vastgoedbeheer en mobiliteit lichtte de voordelen toe van de opmaak van het strategisch vastgoedplan voor VDAB. Onder andere het visionair herbekijken van exploitatie (wat, waar, hoe); het bijstellen van het exploitatiemodel post COVID; een continu overleg met business, centrale directie en kabinet zorgde voor een bewustwording van real estate topics; samenwerking met partners (bv. VVSG); een uitgewerkt investeringsplan naar 2045 enzovoort.

Op lokaal niveau konden eveneens best practices worden onderscheiden rond de verschillende onderdelen van het strategisch vastgoedplan:

• Wat hebben we?
• Wat willen we?
• Doelstellingen
• Randvoorwaarden

Deze best practices en hoe er zelf mee aan de slag te gaan vind je terug in de presentatie van Sven Wuyts (Factor4). Via de coaching van SURE2050 kan je hier ook verdere ondersteuning rond krijgen.

Als lokaal bestuur presenteerde Arnout Ruelens, programmacoördinator klimaat in Mechelen hoe zij de methodologie van SURE2050 hebben omgezet in de praktijk. Samenwerking over de verschillende diensten heen, duidelijke doelstellingen en een afgebakende scope waren de eerste aanzet tot het verder uitwerken van de vastgoedstrategie. Naast de vraag en aanbod analyse werden ook de interne processen kritisch bekeken en voorstellen tot optimalisatie gemaakt. Op basis van de gebouwendata werden verschillende scenario’s uitgewerkt. 
 

Meer info
 

• Lees hier de algemene voorstelling van Sure2050  
• Vind hier de anspreekpunten voor aanmelding als (nieuwe) deelnemer bij Sure2050 en toegang tot het online leerplatform met alle presentaties, webinars, instrumenten 
• Raadpleeg hier het overzicht van de publiek beschikbare informatie, zoals een folder van het SURE2050 project