Gepubliceerd op: 05-01-2023
De klimaat- en energiecrisis maken de noodzaak om in te zetten op hernieuwbare energie nog duidelijker. 0p de valreep van ‘22 werd een Europese Noodverordening van kracht die de energietransitie meer wind in de rug moet geven.
Snellere besluitvorming
De Verordening verkort de maximale termijnen waarbinnen een beslissing moet zijn gevallen over aanvragen voor een omgevingsvergunning voor bepaalde projecten voor hernieuwbare energie. Het gaat onder andere om het vlot mogelijk maken van de installatie van nieuwe zonnepanelen, zonneboilers of warmtepompen op bestaande gebouwen en de vernieuwing (‘repowering’) van bestaande projecten voor hernieuwbare energie.
Omdat het een Verordening is, hoeven deze regels niet eerst te worden omgezet in nationale regelgeving. Ze zijn dus onmiddellijk van toepassing. De Noodverordening is van kracht tot 29 juni 2024, maar kan eventueel worden verlengd.
Veelal geen probleem, maar soms juist wél
Voor Vlaanderen valt de impact van deze Noodverordening in veel gevallen mee. De maximale vergunningstermijnen zijn in de meeste gevallen immers nu al korter dan de termijnen die de Noodverordening bepaalt. Dat illustreert de realisatie gerichtheid van de Vlaamse omgevingsvergunningsprocedure goed; overigens in tegenstelling tot de eindeloze termijnen in sommige andere Europese landen. Bovendien zijn heel wat van deze handelingen die gericht zijn op hernieuwbare energie nu al veelal vrijgesteld van vergunningsplicht of meldingsplichtig. De verordening bepaalt ook dat er géén milieueffectrapportage geldt voor vergunningsprocedures voor louter zonne-energie-installaties op bestaande constructies, maar dat was in Vlaanderen toch al niet m.e.r.-plichtig.
Toch is het voor een aantal aanvragen wel degelijk opletten geblazen dat de termijnen worden gehaald. Sterker nog: in bepaalde gevallen kan de Noodverordening de plaatsing van hernieuwbare energie-installaties onmogelijk maken.
- De overheid zal een spreekwoordelijk tandje moeten bijsteken voor vergunningsplichtige projecten voor hernieuwbare energie die de gewone procedure doorlopen, dus met openbaar onderzoek (oa zonne-energie-installaties vanaf 50kw of warmtepompen). In dat geval had de overheid tot nu toe maximaal 105 tot 120 dagen de tijd om een beslissing te nemen. Voortaan moet de beslissing dus binnen de drie maanden vallen. Da's net wat korter. Die laatste termijn is overigens een termijn van orde. Als het halen van die termijn niet lukt, is dat dus niet onmiddellijk een ramp, voor zover de overheid kan aantonen dat ze daadwerkelijk al het nodige heeft gedaan om wél tijdig te vergunnen.
- De overheid zal dat tandje ook moeten bijsteken voor vergunningsplichtige zonne-energie-installaties tot 50kw. De ‘gewone’ zonnepanelen op daken van particulieren vallen bijvoorbeeld hieronder. Meestal is de plaatsing ervan vrijgesteld; maar niet altijd. In dat geval heeft de overheid nog maar een maand om de beslissing te nemen én kenbaar te maken. Indien dit niet tijdig gebeurt, is er een stilzwijgende vergunning! Indien een openbaar onderzoek moet worden georganiseerd is de termijn van 30 dagen sowieso niet haalbaar. Het openbaar onderzoek zelf duurt immers al 30 dagen. In die situatie adviseert de Vlaamse overheid om de aanvraag binnen die termijn te weigeren. In die -wellicht weinig voorkomende situatie?- is het realiseren van een project voor hernieuwbare energie niet mogelijk en moet dus een oplossing worden gezocht naar een vergunningsvrije locatie.
Lees hier meer uitleg over de Noodverordening.
Xavier Buys - Stafmedewerker ruimtelijke ordening VVSG
