Elke gemeente heeft in haar dagelijkse werking regelmatig te maken met waterbeheer. Tal van beslissingen hebben een invloed op het watersysteem.
Via de aflevering van omgevingsvergunningen treden de gemeenten sturend op. De wijze waarop water het particulier domein verlaat of niet verlaat, is immers bepalend voor het verdere beheer.
Als beheerder van het openbaar domein beheert de gemeente mee de lokale waterlopen en grachten op haar grondgebied, en het afvalwater dat via het openbaar domein wordt afgevoerd voor behandeling. Ook bij de aanleg van parken en pleinen moet de gemeente beslissen hoe ze met het water zal omgaan. Langs wegen is er het regenwater van de weg dat moet worden opgevangen, het overtollige regenwater van het particulier domein, en het afvalwater van de inwoners dat via riolen getransporteerd wordt naar zuiveringsstations.
Water is steeds vaker een meerwaarde voor stadsontwikkeling en recreatie. Van oudsher is het een belangrijk transportmiddel, een aspect dat met de toenemende mobiliteit aan belang wint. Bovendien speelt het een cruciale rol bij de klimaatproblematiek. Voorspellingen spreken over nattere winters en drogere zomers met korte, hevige zomerstormen. Het waterbeleid zal ook hiermee rekening moeten houden. Ten slotte heeft de mens zelf zuiver water nodig om te drinken en voor zijn hygiëne. We zijn er dus sterk afhankelijk van. Slechts 2,5% van alle water op aarde is zoet. Hiervan is maar 0,01% direct beschikbaar voor de mens.
