Tijdelijke schorsing uitdovende stelsels eindeloopbaanonderbreking en Vlaams Zorgkrediet (jan. - maart 2022)
In het kader van de grote mate van personeelsuitval tijdens de vijfde Coronagolf laat de Vlaamse overheid toe dat de uitdovende stelsels van eindeloopbaanonderbreking en het Vlaams Zorgkrediet tijdelijk geschorst worden om het werk tijdelijk te hervatten. De wetgeving moet nog goedgekeurd worden, maar deze maatregelen zijn al in werking.
Tijdelijke federale arbeidsrechtelijke noodmaatregelen (23/01/2022 - 28/02/2022)
Op 10 februari 2022 keurde de Kamer een pakket aan arbeidsrechtelijke noodmaatregelen goed, om het tekort aan arbeidskrachten ten gevolge van de besmettingen met de omikronvariant te bestrijden. De maatregelen waren al retroactief in werking sinds 23 januari 2022.
Gelet op de uitval van veel personeelsleden tijdens de vijfde Coronagolf (Omikron), besliste de federale regering om voor een heel beperkte termijn een aantal arbeidsrechtelijke crisismaatregelen (her)in te voeren. Het gaat om de volgende maatregelen:
- Het is mogelijk om tijdelijk werklozen en SWT’ers in te zetten. De werkloze behoudt hierbij 75% van zijn/haar uitkering.
- Bij de inzet van tijdelijk werklozen kunnen opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde duur afgesloten worden zonder dat dit leidt tot een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur; het moet wel gaan om arbeidsovereenkomsten van minstens 7 dagen.
- Eigen medewerkers kunnen hun lopende loopbaanonderbreking, tijdskrediet of thematisch verlof tijdelijk schorsen om het werk te hernemen, met behoud van 75% van de uitkering (zie punt 5 voor het Vlaamse stelsel van loopbaanonderbreking).
- Medewerkers kunnen hun lopende loopbaanonderbreking, tijdskrediet of thematisch verlof tijdelijk schorsen om het werk te hernemen bij een andere werkgever, met behoud van 75% van de uitkering (zie punt 5 voor het Vlaamse stelsel van loopbaanonderbreking).
- Asielzoekers met een legale verblijfstitel kunnen onmiddellijk aan het werk, zonder wachttermijn van 4 maanden, op voorwaarde dat de asielaanvraag dateert van vóór 31 december 2021.
- Studenten kunnen in het eerste kwartaal 2022 45 uren extra presteren, bovenop het jaarcontingent van 475 uren.
Deze maatregelen zijn van toepassing voor alle sectoren / diensten. Specifiek voor de zorgsectoren (ouderenzorg, thuiszorg, kinderopvang) en voor het onderwijs gelden de volgende bijzonderheden:
- Alle uren studentenarbeid in het eerste kwartaal 2022 tellen niet mee voor het jaarcontingent van 475 uren (dus niet beperkt tot 45 uren).
- In afwijking van het principieel verbod op terbeschikkingstelling mogen werknemers van andere werkgevers ter beschikking gesteld worden van werkgevers uit de zorgsector en het onderwijs (en ook voor de contactopsporing en de vaccinatiecentra).
De maatregelen liggen vast in het wetsvoorstel van 26 januari 2022 ‘houdende diverse tijdelijke arbeidsrechtelijke noodmaatregelen om het tekort aan arbeidskrachten ten gevolge van de besmettingen met de omikronvariant te bestrijden'. Ze zijn in werking sinds 23 januari 2022 en lopen tot 28 februari 2022; de maatregelen inzake studentenarbeid lopen tot 31 maart 2022. De Kamer keurde de wet goed op 10 februari 2022.
Welke preventiemaatregelen moet de werkgever nemen?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wijst op een aantal preventieve maatregelen die op de werkvloer best worden genomen om de verspreiding van het coronavirus op de werkplek zo goed mogelijk tegen te gaan.
Het gaat onder meer om maatregelen die betrekking hebben op:
- het voorzien van propere en hygiënische werkplekken (zoals bureautafels, toetsenborden) door deze regelmatig te ontsmetten;
- het toepassen van een goede handhygiëne door werknemers door het voorzien van handontsmettingsmiddelen op zichtbare plaatsen;
- het voorzien van een goede respiratoire hygiëne op de werkplek door het gebruik van papieren zakdoekjes ingeval van hoesten en niezen;
- het informeren van werknemers dat ze zich met ziektesymptomen zoals hoest en/of koorts beter niet naar de werkplek begeven;
- het voorzien van thuiswerk;
- het voorzien van instructies ingeval iemand ziek wordt met een vermoeden van het hebben van het coronavirus: lees ook: Hoe ga ik als werkgever om met werknemers die corona- of griepsymptomen vertonen?
Een uitgebreide opsomming van de verschillende preventiemaatregelen op de werkvloer vindt u in dit advies van de WHO.Deze checklist kan gebruikt worden: Checklist preventie COVID 19 (DOCX, 47.3 KB).
Deze passende preventiemaatregelen worden op het niveau van het bestuur uitgewerkt en genomen met inachtneming van de geldende regels van de wetgeving vakbondsstatuut. De ondernemingen, verenigingen en diensten informeren de personeelsleden tijdig over de geldende preventiemaatregelen en verstrekken hun een passende opleiding. Ze informeren ook derden tijdig over de geldende preventiemaatregelen. Besturen, personeelsleden en derden zijn ertoe gehouden de geldende preventiemaatregelen toe te passen.
Tot slot nemen besturen tijdig passende preventiemaatregelen om een maximaal niveau van bescherming te bieden, in het bijzonder het behoud van een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon of gelijkwaardige beschermingsmaatregelen Deze passende preventiemaatregelen zijn de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften van materiële, technische en/of organisatorische aard zoals bepaald in de “Generieke gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan”, aangevuld met richtlijnen op Vlaams of lokaal niveau, en/of andere passende maatregelen die minstens een gelijkwaardig niveau van bescherming bieden. Collectieve maatregelen hebben steeds voorrang op individuele maatregelen.
Bron: berichtgeving Nationaal Crisiscentrum en FOD WASO.
Tijdelijke werkloosheid door de coronacrisis Covid-19 – Terugkeer naar de vereenvoudigde procedure
Volgens de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening heeft de federale regering op 24 september 2021 beslist dat de vereenvoudigde procedure voor de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht omwille van de corona-epidemie tot en met 31 maart 2022 wordt verlengd. Elke tijdelijke werkloosheid te wijten aan het coronavirus wordt beschouwd als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Het is van geen belang of de werkgever erkend is als een uitzonderlijk hard getroffen onderneming of behoort tot een uitzonderlijk hard getroffen sector. Het kan hierbij gaan om:
- een volledige schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst (bijv. door een opgelegde sluiting)
- of een gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. In dat geval kan de werknemer nog een paar dagen per week werken.
De werkgever moet enkel een Aangifte Sociaal Risico scenario 5 invullen De ASR scenario 5 is de elektronische aangifte van sociaal risico waarin de werkgever aangifte doet van het aantal dagen waarop de werknemer tijdelijk werkloos is gesteld. De werkgever hoeft geen mededeling tijdelijke werkloosheid wegens overmacht gelinkt aan corona te sturen naar de RVA. Het personeelslid van zijn kant kan zelf ook gebruik maken van een vereenvoudigd formulier en hoeft niet in het bezit te zijn van een controlekaart. Meer info vindt u op de website van de RVA.
Verschillende soorten tijdelijke werkloosheid wegens overmacht omwille van de corona-epidemie
Op dit moment zijn er drie soorten tijdelijke werkloosheid wegens overmacht die van toepassing kunnen zijn wanneer een contractueel personeelslid door de corona-epidemie afwezig is van het werk:
- De ‘gewone’ tijdelijke werkloosheid wegens overmacht in de situatie dat de werkgever geen activiteiten kan uitoefenen. De juridische basis is artikel 26 (en 27) van de Arbeidsovereenkomstenwet van 3 juli 1978 in combinatie met art. 42bis van het Werkloosheidsbesluit van 25 november 1991.
- Daarnaast is er de tijdelijke werkloosheid op basis van een quarantainegetuigschrift voor het contractueel personeelslid dat omwille van besmettingsgevaar moet thuisblijven en geen aangepast werk of verlof kan opnemen. De juridische basis is het Bijzondere-machtenbesluit nr. 37 van 24 juni 2020 tot uitvoering van artikelen 2 en 5 van de wet van 27 maart 2020 die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (II) tot ondersteuning van de werknemers, BS 3 maart 2020, artikel 10 en 11.
- Ten slotte is er de wet van 23 oktober 2020 tot het openstellen van tijdelijke werkloosheid overmacht corona voor werknemers in geval van sluiting van de school, opvang of centrum voor opvang voor personen met een handicap voor hun kind, BS 30 oktober 2020. De duurtijd van deze wet is ondertussen afgelopen op 30.09.2021. Er is een nieuwe wet gekomen (zonder andere inhoudelijke wijzigingen dan een nieuwe geldigheidstermijn): de wet van 23 december 2021 houdende tijdelijke ondersteuningsmaatregelen ten gevolge van de COVID-19-pandemie, BS 12 januari 2022, hoofdstuk V. Deze nieuwe wetgeving is geldig van 1 oktober 2021 tot en met 31 maart 2022 (verlengbaar bij koninklijk besluit). Zie het VVSG-nieuwsbericht en ook het bericht van de RVA.
MERK OP dat de werkgever sinds 13.07.2020 de plicht heeft om het personeelslid te melden wanneer er sprake is van schorsing van de arbeidsovereenkomst wegens overmacht omwille van de COVID-19-epidemie. Zie het VVSG-nieuwsbericht hierover.
Zie in de FAQ hieronder de toepassingsmogelijkheden van tijdelijke werkloosheid in diverse situaties met telkens de regeling voor het statutair personeelslid.