Welke veiligheidsvoorschriften moeten maatschappelijk werkers van de OCMW’s in acht nemen bij contacten met cliënten? En hoe de hulpverlening organiseren?
Het OCMW speelt uiteraard ook een belangrijke rol in het informeren van haar cliënten: over het corona virus zelf (preventie) en de maatregelen die door de overheid zijn genomen.
Bij een tewerkstelling door het OCMW in het kader van artikel 60, §7 van de wet van 08.07.1976, is het OCMW de juridische werkgever en de werkgever waar de werknemer tewerkgesteld wordt, de gebruiker.
In het kader van de coronamaatregelen zal de artikel zestiger bij sluiting van of vermindering van de activiteiten bij de gebruiker, een RVA-uitkering kunnen aanvragen op grond van overmacht. De dagen werkloosheid zijn gelijkgesteld voor de opbouw van socialezekerheidsrechten.
Infoblad E24 is hier van toepassing, zoals bij interimarbeid. Het OCMW vervult de formaliteiten. Een voorafgaand contact hierover met het plaatselijk werkloosheidsbureau is aangewezen.
Meer info van de RVA m.b.t. de coronacrisis vindt u hier in een FAQ-lijst.
Omdat de rechten van eenieder op een menswaardig bestaan en op maatschappelijke integratie ook vandaag en morgen gegarandeerd moeten blijven, wil onderstaand overzicht een beeld geven van hoe de procedures voor het behandelen van een steunvraag moeten verlopen en van hoe de dienstverlening verzekerd kan blijven tijdens de crisisperiode.
Hoewel het de bedoeling is om zoveel mogelijk persoonlijk contact te vermijden, is dit soms toch nodig. Neem in die gevallen steeds de nodige preventieve maatregelen in acht (afstand, handen wassen, beschermend glazen loketscherm, …).
De sociale dienst van het OCMW
- Permanentie per telefoon, mail, online of via andere elektronische wegen
- Fysieke permanentie op kantoor (min. 2 dagen per week)
- Aan de lokalen uithangen hoe deze permanentie is geregeld en wanneer en hoe de dienst bereikbaar is
De aanvraag
- Kan tijdens fysieke permanentie op kantoor ofwel aanvraag telefonisch, per mail, via andere elektronische middelen
- Elke aanvraag moet geregistreerd worden (ontvangst steeds bevestigen per SMS, mail, …)
- Ontvangstbewijs via digitale weg, brief, …
- Aanvrager (van op afstand) moet register niet te tekenen
Het sociaal onderzoek
- Alle noodzakelijke elementen om een beslissing te kunnen nemen moeten verzameld worden
- KSZstromen!
- Info van cliënt zelf kan via digitale weg (mail, foto’s, …) worden doorgegeven en zo nodig ook later (na beslissing) nog bezorgd (bv. door de omstandigheden moeilijk snel te verkrijgen attesten)
- Huisbezoek hoeft niet, tenzij nodig om te kunnen communiceren met cliënt
- In sociaal verslag opnemen wat wel en niet gelukt is
- Geen huisbezoek of enkele stukken te kort: geen reden om voorstel van weigeringsbeslissing op te nemen in sociaal verslag
- Voor steunvragen maatschappelijke dienstverlening is een (uitgebreid) sociaal onderzoek niet verplicht. Enige soepelheid is hier dus zeker ook mogelijk.
Het hoorrecht en de beslissing
- Houd steeds in het achterhoofd dat het een recht is van de cliënt om gehoord te worden door wie er over het dossier beslist, en dat dit recht het best zo maximaal mogelijk gegarandeerd wordt.
- Beslissingen moeten nog steeds genomen te worden binnen de wettelijk bepaalde termijnen!
- De vergadering van het BCSD – mogelijkheden:
- Het BCSD komt bij elkaar in een grote vergaderzaal; ver uiteen gaan zitten. (alle voorzorgsmaatregelen in acht te nemen) Als helft+1 komt opdagen kan de zitting plaats vinden. In deze situatie kan de cliënt perfect fysiek gehoord worden, ook weer mits de nodige maatregelen van afstand enz. worden in acht genomen.
- Virtueel of elektronisch vergaderen: systeem moet veilig zijn (persoonlijke gegevens beschermen; niet zomaar dossiers doorsturen, …), leden van het BCSD moeten de mogelijkheid hebben om de dossiers in te kijken, op basis waarvan ze dan een beslissing kunnen nemen.
Aandachtspunt bij virtueel vergaderen: organisatie van het hoorrecht. Bij skype-vergaderingen: mogelijkheid bieden dat de cliënt on line komt (bv. in lokalen OCMW) om gehoord te worden. Andere mogelijkheid: vooraf de mogelijkheid bieden aan de cliënt om bv. telefonisch aan de voorzitter (samen met de persoon die de vergaderingen van het BCSD opvolgt) verhaal te doen, waarvan dan relaas wordt gedaan aan de leden van het BCSD. Het best notuleren in sociaal dossier.
- De burgemeester neemt de beslissing dat het BCSD niet door kan gaan. De burgemeester kan alle maatregelen nemen die nodig zijn om de veiligheid (ook bij epidemieën) te garanderen.
Alles kan dan aanzien worden als dringende steun, waardoor de BCSD-voorzitter (OCMW-voorzitter in Voeren en de zes randgemeenten) beslist.
Mbt maatschappelijke dienstverlening: de voorzitter houdt zich aan de afspraken in het huishoudelijk reglement. Indien hierover geen afspraken bestaan: de voorzitter houdt zich bij financiële steun het best aan de bedragen van de leeflooncategorieën. In de praktijk zal de beslissing ook gebaseerd zijn op een voorstel van een maatschappelijk werker. Geen verplichting om de cliënt te horen, doch wordt wel door de meeste OCMW’s toegepast. Maw: de voorzitter kan in deze dossiers de cliënt ook horen. (fysiek – met afstand –, skype, telefonisch)
Mbt maatschappelijke integratie (leefloon): de beslissing moet genomen worden binnen het wettelijke kader (RMI-Wet en RMI-KB) op basis van het voorstel van beslissing in het sociaal verslag. Het hoorrecht wordt door de voorzitter gegarandeerd. (fysiek – met afstand –, skype, telefonisch,…)
Uitvoering en opvolging van de beslissing
- Beslissingen via dringende steun worden al uitgevoerd voor de bekrachtiging, dus de mensen zijn sowieso geholpen. De bekrachtiging van deze beslissingen van de voorzitter volgt dan later door het BCSD.
- Opmaak GPMI kan uitgesteld worden totdat er effectief afspraken voor begeleiding gemaakt kunnen worden.
- Evaluaties GPMI en opvolging cliënt kunnen zonder fysiek samenzitten (telefonisch, mail, skype, …) of worden uitgesteld.
- Niet uitvoering van afspraken kunnen door overmacht in de huidige situatie niet leiden tot sanctionering
- Begeleiding door OCMW kan door overmacht eveneens uitgesteld worden.
Herziening van het dossier
- Jaarlijkse herziening of herziening bij gewijzigde omstandigheden: sociaal onderzoek blijft nodig, doch versoepeld zoals hierboven beschreven
- Specifiek:
- wanneer uit de feiten die het OCMW verzameld heeft, blijkt dat de voorwaarden voor de toekenning nog steeds lijken te zijn vervuld, kan het sociaal verslag deze vaststellen zonder de begunstigde te ontmoeten
- wanneer een gesprek nodig/gewenst is, kan dit gebeuren op afspraak met in acht name van de nodige preventieve maatregelen
- Hoorrecht en beslissing: zie hierboven.
Meer info vindt u ook via:
Aangezien de toegang tot de gemeenten nu beperkt is, heeft de DVZ aanbevolen om de aanvragen voor een verblijfsvergunning/verlenging van een verblijfsvergunning per e-mail te accepteren. Indien de afgifte/verlenging van een verblijfsvergunning om verschillende redenen (opsluiting, niet-uitvoeren van adrescontroles, enz.) tijdelijk niet mogelijk is, wordt aanbevolen een ontvangstbevestiging of een bijlage af te geven wanneer dit wel gepland is. Deze ontvangstbevestiging of bijlage dekt het verblijf van de betrokkene. De maatregelen in verband met het coronavirus kunnen immers geen afbreuk doen aan de rechten van de betrokken personen.
Bijgevolg moet het OCMW, wanneer de persoon een ontvangstbewijs of deze bijlage krijgt, de maatschappelijke dienstverlening of het recht op maatschappelijke integratie blijven toekennen naargelang het statuut van de persoon.
Zie FAQ 17 van de POD MI.
In het staatsblad van 1 april 2020 stond de wet van 29 maart 2018 tot wijziging van de artikelen 2 en 9ter van de wet 2 april 1965 betreffende het ten laste nemen van de steun verleend door de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (Inforum nr. 324021). De wet treedt in werking de 10de dag na publicatie dus op 11 april 2020. Dat geldt voor de nieuwe bevoegdheidsregel, de wijziging van de 45-dagenregel in 60-dagenregel en de invoering van een financiële sanctie voor de OCMW's die geen of een onvolledig sociaal onderzoek gevoerd hebben. De nieuwe opdrachten van de Hulpkas ZIV zullen pas operationeel worden als de vereiste uitvoeringsbesluiten er zijn.
Deze wetswijziging komt ook aan bod in de FAQ van de POD (nummer 19). Er volgt ook nog een omzendbrief op korte termijn.
Gelet op de gezondheidssituatie in verband met COVID-19 mogen de OCMW’s tijdelijk beslissingen voor een langere periode indienen in de toepassing MEDIPRIMA. Zie FAQ 16 van de POD MI voor meer informatie.
Lees meer over deze wetswijziging: https://www.vvsg.be/kennisitem/vvsg/ocmw-en-vreemdelingen-1
Om de zorgverleners niet bijkomend te belasten, wordt deze verplichting van het attest dringende medische hulp tijdelijk opgeschort. Voor alle medische zorg verleend tussen de periode van 14 maart tot en met 31 mei 2020 is geen attest dringende medische hulp vereist met het oog op de terugbetaling ervan door de Staat. Zie FAQ 15 van de POD MI voor meer informatie.
