IWVA

Korte beschrijving:

Sedert juli 2002 infiltreert de Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht (I.W.V.A.) gezuiverd rioolwatereffluent (afkomstig van het RWZI van Wulpen dat beheerd wordt door Aquafin) in de duinwaterwinning van St-André. Voor de productie van infiltratiewater wordt een combinatie van membraantechnieken gebruikt, zijnde ultrafiltratie (UF) en omgekeerde osmose (RO). RO garandeert een zeer zuiver water, zowel wat betreft gezondheidsaspecten als naar ecologie toe. Dit gebeurt in het Waterproductiecentrum Torreele (Koksijde). Het infiltratiewater wordt verpompt naar de waterwinning ‘St-André’, 2,5 km verderop. Het eerste infiltratiepand heeft een oppervlakte van 18.200 m² en bestaat uit 2 afzonderlijke delen die met elkaar in verbinding staan. Inmiddels zijn er verschillende uitbreidingen gebeurd : in 2014 en 2016 werd een 'ondergrondse infiltratie' aangelegd waarbij infiltratiekratten op 1 m diepte werden geplaatst en gevoed worden met infiltratiewater, eind 2018 werd de bestaande infiltratie met ca 3.000 m² vergroot en in maart 2019 werd een oude spoelgracht omgevormd tot infiltratiemiddel. Het geïnfiltreerde water wordt na een bodempassage, samen met een extra volume ‘natuurlijk’ grondwater, teruggewonnen op een diepte van 8 tot 12 m. De afstand tussen de putten en het water varieert. De bodempassage is een bijkomende barrière tegen o.a. bacteriologische verontreiniging.

Reden van het project:

Het project is gestart vanuit een zorg voor duurzame waterwinning waarmee bedoeld wordt dat de IWVA de duinen ook voor de volgende generaties wilde vrijwaren voor de productie van drinkwater en de natuurwaarden van deze duinen wilde behouden en zelfs verbeteren. Dankzij infiltratie kon netto minder grondwater worden opgepompt waardoor de grondwaterstand kon stijgen. Omdat zout water hier nooit veraf is garanderen hogere grondwaterstanden een afstroom van duinwater richting zee en zo wordt de zoetwaterbel onder de duinen beschermd tegen indringend zeewater.

• Startdatum: 8 juli 2002
• Investeringsbedrag: >250.000 euro
• Financieringskanaal: Middelen van IWVA
• Aanwerving: Voltijdse werkkracht

• Gemeente: Koksijde
• Contactpersoon: Emmanuel Van Houtte
• E-mailadres: emmanuel.van.houtte@iwva.be
• Website: IWVA

Betrokken diensten binnen de gemeente:

De IWVA heeft voor de realisatie van dit project samengewerkt met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), het Agentschap Natuur en Bos (ANB) en andere betrokken administraties zoals de Vlaamse Milieumaatschappij en de provincie West-Vlaanderen. Ook met Aquafin wordt samengewerkt want het is hun effluent dat wij als bron gebruiken.

Samenwerking met andere lokale besturen:

Westtoer en de provincie West-Vlaanderen voor de educatieve en recreatieve inrichting.

Externe partners:

• Aquafin
• ANB
• VMM
• Gemeente Koksijde

Succesfactoren

• Ondanks het afbouwen van de netto grondwaterproductie kon de IWVA de productie aan drinkwater op peil houden en zo de leveringszekerheid in de streek garanderen.
• De hogere grondwaterstanden garanderen dat de negatieve effecten van de klimaatverandering worden gemitigeerd : + de stijgende zeespiegel wordt gecompenseerd door hogere grondwaterstanden in de duinen die de afstroming van duinwater richting zee garanderen; + in droogteperiodes kan de productie gegarandeerd worden doordat de laag continu wordt aangevuld.
• De hogere grondwaterstanden hebben bijgedragen tot verhoogde natuurwaarden met o.a. natte natuurwaarden en waardevolle planten zoals orchideeën en Parnassia.

Valkuilen

• De grote uitdaging was en is het verkrijgen van vergunningen.
• De infiltratie is temperatuurgebonden waardoor infiltratie in de winter minder vlot gaat.
• De toevoer aan effluent wordt kleiner als gevolg van een lager (drink)waterverbruik en nieuwe rioleringsstelsels (geen drainage meer).
• Membranen gebruiken energie en chemicaliën: er moet een evenwicht gezocht worden tussen het rendement en energie- en chemicaliënverbruik.

Uitdagingen

• Het energie- en chemicaliënverbruik beperken. 
• De buffering aan effluent optimaliseren.
• De infiltratie ook tijdens de koudere periodes op peil houden.