Engagementsverklaring lokaal voedselbeleid

Wij als Vlaamse lokale besturen staan in voor het welzijn van onze burgers en voor duurzame ontwikkeling op ons grondgebied. Als overheidsniveau dichtst bij de burgers, is dit onze opdracht. Voedsel is een perfect thema om een aantal milieu-, gezondheid- en klimaatthema’s concreet te maken naar onze burgers toe. Omdat we het verbindende belang van voedselbeleid en de cruciale regie- en voorbeeldrol van lokale besturen in een voedselsysteem erkennen, engageren we ons tot het onderstaande. In het volledige document maar ook in het VVSG kookboek "De lokale honger stillen" lees je over de cruciale rol van lokale besturen, de kracht van co-creatie en waarom voedsel verbindt. Laat je burgemeester, schepen of het schepencollege de verklaring ondertekenen en stuur hem ingescand naar Bert Janssens

Overzicht ondertekenaars

1.   Beleidsdomeinoverschrijdend samenwerken. Via een integrale beleidsoverschrijdende participatieve aanpak reflecteren we over voedsel, het voedselsysteem en een voedselvisie. Via een strategische cel, projectgroep of werkgroep zetten we in op voedsel. “Zo heeft bij de stad Hasselt de dienst milieu en energie als trekker de diensten communicatie, wijkopbouw, gelijke kansen en lokale economie betrokken. “

2.   We betrekken de lokale voedselactoren. We betrekken zowel de ecologische als economische en sociale actoren om het voedselbeleid mee vorm te geven en te sturen. Door samenwerking met verschillende partners worden plaatselijke producenten en consumenten met elkaar verbonden. Via een voedselraad, foodlab of foodgroup zetten we in op samenwerking met de bestaande stakeholders in de gemeente. “Zo speelt de Stad Eeklo een organiserende, faciliterende en steunende rol in hun voedselproject, waarbij scholen, horeca, producenten,... belangrijke partners zijn.”

3.   Via onze aanbestedingen maken we het verschil. Door in te zetten op een lokaal voedselbeleid, zijn we een voorbeeld voor onze burgers die we individueel en collectief sensibiliseren en aanzetten tot actie. We streven naar duurzame en gezonde voeding als norm. Via de eigen aanbestedingen stimuleren we de markt om duurzamer te werken. “Gemeenten zoals Bierbeek en Sint-Genesius-Rode passen duurzame criteria toe in hun aanbestedingen voor de maaltijden in scholen en woonzorgcentra.”

4.   Onze inwoners zijn voedselaandeelhouders. We stimuleren de kracht van bottom-up voedselinitiatieven en van burgerparticipatie. Door die betrokkenheid engageren onze burgers zich als voedselaandeelhouders om het lokale voedselbeleid mee vorm te geven in onze stad of gemeente. “Zo heeft het OCMW van Hamont-Achel grond ter beschikking gesteld voor 32 tuiniers. Het project ligt dicht bij serviceflats en de bewoners van deze instellingen worden via een vrijwilligerswerking betrokken. Ook zijn er heel wat gemeenten die Voedselteams, die vooral met actieve burgers werken, faciliteren via infoavonden, lokale promotie, een depot, … “

 

5.   We worden een eetbare gemeente. We zetten in op zelfplukboerderijen, stadsmoestuinen, voedselbossen, fruit in de wijk, … We zetten lokale landbouwgrond in voor lokale landbouwproductie. We participeren in voedsellandschappen, die starten vanuit een samenwerking tussen landbouwers onderling en tussen landbouwers, het lokaal beleid, lokale maatschappelijke actoren en/of lokale ondernemers.  “De tuinen van Stene in Oostende of het Boerenlandschap in het Pajottenland zijn voorbeelden van voedsellandschappen. In Aalst heb je de smuljungle, een creatie waarbij culinaire talenten, groene vingers, verhalenvertellers, … een voedselbos i.s.m. de groendienst animeren. In Schoten is er via een oproep klimaatkapitaal budget uitgekeerd om inwoners aan te moedigen om appelbomen, kerselaars en notenbomen te planten in eigen tuin”.                                        

6.   We gaan (sociaal) aan de slag met voedseloverschotten. We sluiten ons aan bij een regionaal distributieplatform. Hiernaast betrekken we ook onze burgers als voedselverspillingsambassadeurs.  “Zo is Food Act 13 een samenwerking van CAW Zuid West Vlaanderen en 14 lokale OCMW's. Depot Margo uit Diepenbeek werkt met 33 sociale organisaties uit 28 gemeenten in Limburg.” “Omdat brood hoog op de verspillingslijst staat heeft de gemeente Lennik scholen affiches laten ontwerpen voor de broodzakken met tips rond voedselverspilling”

7.   We werken samen met andere gemeenten: We verspreiden onze goede praktijken via communicatie met andere lokale besturen. We werken samen voor het opzetten van kortere toeleveringsketens, voor het vermijden van voedseloverschotten (recupererende gemeenten en ‘ontvangende’ gemeenten), in het kader van een streekidentiteit, … “Zo is de provincie Oost-Vlaanderen aan de slag met een voedselplan voor de provincie. Ook de intercommunale Interwaas zet via het klimaatteam in op een regionale voedselstrategie

8.   We zetten in op de (voedsel)omgeving van onze meest kwetsbare doelgroepen. Kinderen, ouderen, zieken, sociaal-economisch kwestbare groepen hebben de meeste baten bij gezonde en duurzame voeding. We investeren in ruimtelijke interventies om een gezonde voedselomgeving vorm te geven.  “Zo heeft Sint-Truiden 11 interventies gedetecteerd, o.a. een markt aan een schoolomgeving, collectieve moestuin met deelkeuken en een schoolrestaurant openstellen voor de buurt”.

9.   We gebruiken het VVSG kookboek bij het opzetten of optimaliseren van ons voedselbeleid. Als lokaal bestuur willen we onze rol opnemen in een duurzaam voedselsysteem en vinden we inspiratie, een stappenplan en praktijkvoorbeelden om onze engagementen in te vullen via het VVSG-kookboek en de VVSG website omtrent lokaal voedselbeleid.