Welke punten moeten op de gemeenteraad/OCMW-raad komen?
De deelname aan de Zorgraad vanuit de cluster lokale besturen houdt een afvaardiging in namens de gemeente én het OCMW. Beide raden worden dus gevat.
Het decreet over het lokaal bestuur (DLB) is niet altijd even helder als het gaat over deelname en vertegenwoordiging van de lokale besturen. In ieder geval beslist de gemeenteraad tot oprichting van en deelname in een rechtspersoon (cf. art. 41, tweede lid, 4° DLB – niet-delegeerbaar). Dat geldt voor de entiteiten die rechtstreeks afhangen van de gemeente (EVA’s), maar ook voor andere structuren waarin de gemeente niet de meerderheid van de stemmen, leden, middelen voorziet zoals de Zorgraad van de eerstelijnszone (cf. art. 386 DLB). Voor OCMW’s is de regelgeving minder duidelijk opgenomen in het DLB, maar we menen dat een gelijkaardige werkwijze daar geldt.
Voor gemeentelijke EVA’s (AGB’s, vzw’s, …) is uitdrukkelijk een koppeling van bepaalde of alle beslissingen met de gemeente(raad) voorzien. Die ontbreekt voor de andere structuren (zoals de zorgraden), met uitzondering van de beslissing tot oprichting of deelname.
Het is logisch dat over vertegenwoordigingen en andere belangrijke beslissingen (bijvoorbeeld de beleidsnota) binnen de Zorgraad wel een debat gevoerd wordt binnen de raad alhoewel het nergens opgelegd wordt om dit te doen. De raden beschikken over de volheid van bevoegdheid wat betekent dat als de regelgeving niet voorziet dat een ander orgaan bevoegd is, de raden bevoegd zijn (al kunnen ze wel delegeren). Voor de vertegenwoordiging is het waarschijnlijk wenselijk om vanuit de raad iemand aan te stellen. Daardoor wordt ook de rechtstreekse koppeling met die raad behouden, zowel in de vorm van instructies voor stemmingen als voor terugkoppeling. Beperkt men dit tot het niveau van het college/vast bureau, dan riskeert men de koppeling met de raad deels uit handen te geven.
Concreet adviseert de VVSG het volgende:
- Beslissing gemeenteraad en OCMW-raad
- Oprichting vzw en deelname
- Vertegenwoordiging binnen de Zorgraad (kan gedelegeerd worden in het OCMW)
- Niet verplicht op gemeenteraad en OCMW-raad
- Statuten Zorgraad
- Beleidsnota: het kan naar informatiewaarde wel interessant zijn vermits de Zorgraad als taak heeft het lokaal sociaal beleid mee te ondersteunen.
Zetel in de Zorgraad: als natuurlijk persoon of als rechtspersoon?
Wij raden aan om als lokaal bestuur zelf deel te nemen (als deelgenoot) aan de vzw en dan vertegenwoordigers (natuurlijke personen die namens de rechtspersoon gemeente of OCMW) af te vaardigen.
Anders neemt een lokaal bestuur niet volwaardig deel en ontstaan er gegarandeerd conflicten tussen het deelnemen als natuurlijke persoon (wat bij einde mandaat, in hoeverre standpunten lokaal bestuur verdedigen of niet, wie kan die dan aanduiden,...).
Wat met de aansprakelijkheid als bestuurder van de Zorgraad?
De vzw moet een verzekering afsluiten voor de aansprakelijkheid van zijn bestuurders. Als men als goeie huisvader de werking van de Zorgraad beheert, is het risico zeer beperkt.
Zijn eerstelijnszones verplicht om presentiegelden te geven?
Dat is een beslissing die elke eerstelijnszone vrij kan nemen. De presentiegelden moeten wel uitbetaald worden vanuit de eigen werkingsmiddelen. In het geval een (voorlopige) Zorgraad beslist om zitpenningen uit te betalen, dienen ze zich te houden aan de door de Vlaamse administratie vooropgestelde richtlijnen:
- Iedereen die aan de bestuursvergaderingen van de Zorgraad deelneemt ontvangt eenzelfde zitpenning.
- De Vlaamse overheid suggereert een zitpenning die niet hoger is dan 75 euro. Dit is het gangbare tarief voor deelname aan overlegorganen binnen de Vlaamse overheid.
- Er wordt een fiscale fische 281.30 opgemaakt.
Het is altijd mogelijk om te verzaken aan de presentiegelden, en deze dus niet op te nemen. Zorg wel dat hier duidelijke afspraken worden over gemaakt binnen de Zorgraad zodat de Zorgraad de juiste gegevens aan de fiscus doorgeeft. Het Agentschap vraagt dat de bestuursleden die al op een andere manier vergoed worden om aan het overleg deel te nemen, verzaken aan hun zitpenning maar dit is op dit moment niet vertaald in de regelgeving.